چند روز بعد از ابلاغیه حکم جلب صادر میشود؟

بعد از ابلاغیه، صدور حکم جلب در پرونده های کیفری معمولاً 1 تا 3 روز کاری و در پرونده های حقوقی پس از اتمام مهلت 10 روزه اجراییه، بین 2 تا 5 روز کاری زمان می برد، اما این زمان به عوامل زیادی بستگی دارد و نمی شود برای همه پرونده ها یک نسخه ثابت پیچید. شاید این سوال یکی از دغدغه های اصلی خیلی ها باشد که با یک پرونده حقوقی یا کیفری سروکار دارند و می خواهند بدانند چقدر زمان دارند تا اقدامات لازم را انجام دهند. درک این فرآیند پیچیده قضایی، از دریافت یک ابلاغیه تا لحظه صدور حکم جلب، می تواند ذهن را درگیر کند و کلی ابهام ایجاد کند.

همه ما دوست داریم وقتی با موضوعی مثل حکم جلب سروکار داریم، شفافیت و وضوح داشته باشیم. این مقاله دقیقاً برای همین نوشته شده است؛ می خواهیم کنار هم قدم به قدم پیش برویم و به زبان ساده توضیح دهیم که در این مسیر چه اتفاقاتی می افتد، چقدر طول می کشد و چه نکاتی را باید جدی بگیرید تا غافلگیر نشوید. پس اگر شما هم کنجکاوید که بدانید دقیقاً چه زمانی ممکن است حکم جلب صادر شود، با ما همراه باشید.

مفاهیم حقوقی پایه؛ از ابلاغیه تا حکم جلب

قبل از اینکه وارد جزئیات زمان بندی شویم، بد نیست یک آشنایی اولیه با چند اصطلاح مهم حقوقی پیدا کنیم. این مفاهیم، مثل آجرهای یک بنا، اساس و پایه درک فرآیند صدور حکم جلب بعد از ابلاغ هستند. اگر این تعاریف را خوب متوجه شویم، بقیه راه برایمان روشن تر خواهد بود.

ابلاغیه چیست و چه انواعی دارد؟

ابلاغیه در دنیای حقوقی، یک جور نامه رسمی و اداری است که دادگاه یا دادسرا برای اطلاع رسانی به شما می فرستد. این نامه ممکن است شما را برای حضور در دادگاه احضار کند، یا به شما اطلاع دهد که حکمی علیه شما صادر شده و باید آن را اجرا کنید. در واقع هرگونه اطلاع رسانی رسمی مراجع قضایی به طرفین دعوا یا سایر اشخاص ذی ربط، از طریق ابلاغیه انجام می شود که این روزها بیشتر از طریق سامانه ثنا صورت می گیرد.

• احضاریه: وقتی پرونده شما کیفری باشد (مثلاً سرقت، کلاهبرداری یا توهین)، ممکن است یک احضاریه دریافت کنید. احضاریه یعنی مقام قضایی (مثل بازپرس یا دادیار) از شما می خواهد که در تاریخ و ساعت مشخصی برای پاره ای توضیحات یا دفاع، در مرجع قضایی حاضر شوید. هدف این است که به شما بگویند اتهامی متوجه تان است یا باید به عنوان مطلع در دادگاه حاضر شوید.
• اجراییه: اگر پرونده شما حقوقی باشد (مثلاً مطالبه وجه، چک برگشتی، یا حکم طلاق)، بعد از اینکه حکم دادگاه قطعی شد، ممکن است اجراییه برایتان صادر شود. اجراییه به زبان ساده، دستوری است که می گوید حکمی که دادگاه صادر کرده، باید اجرا شود و شما فرصت دارید در مهلت مشخصی (که معمولاً ۱۰ روز است) آن حکم را انجام دهید.

حکم جلب؛ دستوری که باید جدی گرفت!

حکم جلب، دستوری رسمی از سوی مقام قضایی است که به مأموران اجازه می دهد فردی را دستگیر و به مرجع قضایی یا زندان بفرستند. این حکم برای این است که مطمئن شوند فرد مورد نظر در دادگاه حاضر می شود یا حکمی که علیه اش صادر شده، اجرا می شود. دقت کنید که بین حکم جلب و دستور جلب و قرار جلب به دادرسی تفاوت هایی وجود دارد:

• حکم جلب: اصطلاحی است که مردم به صورت عام برای هر نوع دستگیری قضایی به کار می برند، اما در واقع، همان دستور جلب است که توسط قاضی صادر می شود.
• دستور جلب: این همان سند قانونی است که مأموران با آن می توانند شما را دستگیر کنند و شما را به مرجع قضایی ببرند.
• قرار جلب به دادرسی: این یک مرحله قبل از صدور کیفرخواست در پرونده های کیفری است و به معنای این است که بازپرس تشخیص داده متهم بودن فرد محتمل است و پرونده باید به دادگاه برود. این قرار مستقیماً منجر به دستگیری نمی شود، بلکه یک مرحله در فرآیند قضایی است.

حکم جلب هم خودش چند نوع دارد: گاهی عادی است (یعنی فقط در یک منطقه خاص قابل اجراست) و گاهی سیار (یعنی در هر کجای کشور می توانید دستگیر شوید). همچنین، بسته به نوع پرونده، حکم جلب حقوقی و حکم جلب کیفری داریم که فرآیند و زمان صدور حکم جلب برای هر کدام فرق می کند.

داستان حکم جلب در پرونده های کیفری (بعد از احضاریه)

وقتی پای یک پرونده کیفری به میان می آید، یعنی جرمی اتفاق افتاده و شاکی ای وجود دارد که شکایت کرده است. در اینجا، فرآیند صدور حکم جلب بعد از ابلاغ معمولاً سرعت بیشتری دارد، چون پای نظم عمومی و امنیت جامعه در میان است. بیایید ببینیم چه مراحلی طی می شود.

احضاریه؛ اولین قدم دادسرا

همه چیز با یک شکایت شروع می شود. شاکی، شکایت خود را در دادسرا مطرح می کند و مقام قضایی (معمولاً بازپرس یا دادیار) شروع به تحقیق می کند. اگر به حضور شما نیاز باشد، یک احضاریه برایتان صادر می شود. این احضاریه به شما می گوید که متهم هستید، یا باید به عنوان شاهد یا مطلع حاضر شوید و تاریخ و زمان دقیق حضورتان را هم مشخص می کند.

چقدر مهلت داریم تا بعد از احضاریه حاضر شویم؟

معمولاً در متن احضاریه، یک مهلت مشخص برای حضور تعیین می شود. این مهلت بسته به نوع پرونده و تشخیص مقام قضایی، می تواند متفاوت باشد، اما در بیشتر مواقع، شما بین 3 تا 5 روز از تاریخ ابلاغ واقعی (یعنی زمانی که شما ابلاغیه را دریافت و مشاهده کرده اید) فرصت دارید تا در مرجع قضایی حاضر شوید. اگر بدون یک عذر موجه و قانونی (مثل بیماری جدی یا سفر ضروری با مدارک معتبر) در این مهلت حاضر نشوید، داستان فرق می کند.

یادتان باشد، عدم حضور بدون دلیل موجه بعد از ابلاغ احضاریه، می تواند چراغ سبزی برای صدور حکم جلب باشد. پس اگر احضاریه ای دریافت کردید، آن را جدی بگیرید و در مهلت مقرر اقدام کنید.

بالاخره چند روز بعد از ابلاغیه حکم جلب کیفری صادر می شود؟

خب، می رسیم به سوال اصلی در پرونده های کیفری: اگر احضاریه را دریافت کردیم و در مهلت قانونی حاضر نشدیم، حکم جلب بعد از احضاریه چقدر طول میکشد تا صادر شود؟

بعد از اینکه مهلت حضور در احضاریه تمام شد و شما هم نیامدید، مقام قضایی (بازپرس یا دادیار) می تواند بلافاصله یا ظرف 1 تا 3 روز کاری دستور جلب شما را صادر کند. این زمان واقعاً به چند عامل بستگی دارد:

• فوریت جرم: اگر جرم مهم باشد یا مقام قضایی تشخیص دهد که شما قصد فرار، مخفی کردن دلایل جرم یا تبانی دارید، ممکن است حکم جلب فوری صادر شود که گاهی حتی در همان روز عدم حضور است.
• حجم کاری شعبه: اگر شعبه دادسرا یا دادگاه خیلی شلوغ باشد، ممکن است چند روز کاری طول بکشد تا دستور جلب شما صادر و به نیروی انتظامی ابلاغ شود.
• تشخیص مقام قضایی: نهایتاً، این تشخیص مقام قضایی است که تعیین می کند مدت زمان بین اجراییه و حکم جلب یا احضاریه و حکم جلب چقدر باشد. در پرونده های کیفری، این زمان معمولاً کوتاه تر از پرونده های حقوقی است، چون هدف اصلی، اطمینان از حضور متهم و جلوگیری از فرار یا اخلال در تحقیقات است.

حکم جلب در دعاوی حقوقی؛ از اجراییه تا بازداشت

در پرونده های حقوقی، ماجرا کمی با پرونده های کیفری فرق می کند. اینجا هدف اصلی، اجرای یک حق (معمولاً مالی) است و فرآیند صدور حکم جلب بعد از ابلاغ معمولاً کمی کندتر و با مهلت های مشخص تری پیش می رود. در دعاوی حقوقی، اصطلاح حکم جلب اغلب زمانی به کار می رود که محکوم علیه (یعنی کسی که حکم علیه اش صادر شده) از اجرای حکم خودداری کند.

اجراییه؛ سند پرداخت بدهی یا اجرای حکم

در دعاوی حقوقی، اول باید یک رأی قطعی از دادگاه صادر شود. مثلاً دادگاه رأی می دهد که شما باید مبلغی را به دیگری بپردازید. بعد از قطعی شدن این رأی، خواهان (کسی که دعوا را مطرح کرده) می تواند درخواست صدور اجراییه کند. این اجراییه به شما ابلاغ می شود (معمولاً از طریق سامانه ثنا) و رسماً به شما اعلام می کند که باید حکم دادگاه را اجرا کنید.

مهلت ۱۰ روزه برای اجرای حکم؛ فرصتی برای اقدام

یکی از مهمترین مراحل در دعاوی حقوقی، «مهلت ۱۰ روزه اجراییه» است. طبق قانون، وقتی اجراییه به شما ابلاغ شد، شما موظفید ظرف 10 روز از تاریخ ابلاغ واقعی، نسبت به اجرای حکم اقدام کنید. یعنی اگر به پرداخت بدهی محکوم شده اید، باید این بدهی را پرداخت کنید یا اگر قرار است مالی را تحویل دهید، آن را تحویل دهید. این مهلت برای شماست تا بدون دردسر و بدون مواجهه با اقدامات قهری دادگاه، به وظیفه خود عمل کنید.

اگر در این مهلت ۱۰ روزه اقدام نکنید، محکوم له (کسی که حکم به نفع او صادر شده) می تواند از مرجع اجرای احکام، تقاضای صدور حکم جلب محکوم علیه یا توقیف اموال شما را بکند.

بعد از این ۱۰ روز، صدور حکم جلب حقوقی چقدر طول می کشد؟

پس از اینکه مهلت 10 روزه اجراییه تمام شد و محکوم علیه (شما) اقدامی برای اجرای حکم نکردید، محکوم له می تواند تقاضای صدور حکم جلب شما را به مرجع اجرای احکام تقدیم کند. حالا سوال اینجاست که مهلت صدور حکم جلب پس از اجراییه چقدر است؟

مرجع قضایی (دادگاه یا اجرای احکام) بعد از اینکه درخواست محکوم له را بررسی کرد و مطمئن شد که حکم اجرا نشده و دلایل کافی برای صدور حکم جلب وجود دارد، معمولاً ظرف 2 تا 5 روز کاری دستور جلب را صادر می کند. البته این زمان هم به چند نکته بستگی دارد:

• کامل بودن مدارک: اگر مدارک محکوم له کامل باشد و همه چیز شفاف باشد، فرآیند سریع تر طی می شود.
• عدم اعسار یا عدم معرفی مال: اگر شما دادخواست اعسار نداده باشید و مالی هم معرفی نکرده باشید، احتمال صدور جلب بیشتر و سریع تر است.

وقتی پای اعسار به میان می آید؛ توقف یا ادامه روند؟

یکی از مهمترین مباحث در دعاوی مالی و حقوقی، موضوع اعسار است. اعسار یعنی اینکه محکوم علیه توانایی مالی برای پرداخت بدهی اش را ندارد. اگر شما ظرف 30 روز بعد از ابلاغ اجراییه (و حتی گاهی قبل از آن) دادخواست اعسار بدهید و این دادخواست به دادگاه برسد، فرآیند صدور حکم جلب موقتاً متوقف می شود. این توقف به این دلیل است که دادگاه باید به دادخواست اعسار شما رسیدگی کند و ببیند آیا واقعاً توانایی مالی ندارید یا خیر.

• در صورت اثبات اعسار: اگر دادگاه اعسار شما را تأیید کند، دیگر حکم جلب برای پرداخت آن بدهی صادر نمی شود و بدهی شما به صورت اقساطی پرداخت خواهد شد.
• در صورت رد اعسار: اگر دادخواست اعسار شما رد شود، فرآیند صدور حکم جلب مجدداً ادامه پیدا می کند و محکوم له می تواند تقاضای جلب شما را داشته باشد.

پس دادخواست اعسار، راهی قانونی برای تاثیر اعسار بر زمان صدور حکم جلب و حتی جلوگیری از آن است، اما باید با دقت و به موقع انجام شود.

عوامل پنهان که زمان صدور حکم جلب را تغییر می دهند

همانطور که تا اینجا گفتیم، یک «چند روز» مشخص و ثابت برای صدور حکم جلب بعد از ابلاغیه وجود ندارد. عوامل زیادی دست به دست هم می دهند تا این زمان طولانی تر یا کوتاه تر شود. شناخت این عوامل می تواند به شما کمک کند تا دید واقع بینانه تری نسبت به پرونده خود داشته باشید و بهتر بتوانید برای اقدامات لازم بعد از ابلاغیه قضایی برنامه ریزی کنید.

نوع و فوریت پرونده؛ از سرقت تا مطالبه وجه

اصلی ترین عاملی که روی زمان صدور حکم جلب اثر می گذارد، نوع پرونده است. در پرونده های کیفری، مخصوصاً اگر جرم مهم باشد (مثلاً قتل، سرقت مسلحانه، کلاهبرداری های بزرگ) یا مقام قضایی تشخیص دهد که متهم قصد فرار دارد، فوریت بیشتر است و حکم جلب ممکن است خیلی سریع، حتی در همان روز عدم حضور در احضاریه، صادر شود. اما در پرونده های حقوقی، که بیشتر جنبه مالی دارند، معمولاً این فوریت کمتر است و مراحل با دقت بیشتری طی می شوند.

حجم کاری مرجع قضایی؛ شلوغی دادگاه ها

متاسفانه، یکی از واقعیت های سیستم قضایی ما، شلوغی و حجم بالای پرونده ها در دادسراها و دادگاه ها است. هر چقدر یک شعبه شلوغ تر باشد، طبیعی است که رسیدگی به درخواست ها و صدور دستورات هم زمان بیشتری ببرد. یک پرونده که در یک شهر کوچک ممکن است ظرف ۱ روز دستور جلبش صادر شود، در یک شهر بزرگ و شلوغ مثل تهران ممکن است 3 تا 5 روز طول بکشد.

پیگیری شاکی یا خواهان؛ سرعت دهنده روند

باور کنید یا نه، پیگیری شما یا وکیل تان می تواند در فرآیند صدور حکم جلب در ایران بسیار تأثیرگذار باشد. اگر شاکی یا خواهان بعد از اتمام مهلت ها، فعالانه به دفتر دادگاه یا اجرای احکام مراجعه کرده و درخواست خود را پیگیری کند، احتمال اینکه دستور جلب زودتر صادر شود، بیشتر است. این پیگیری ها باعث می شود پرونده شما در بین انبوه پرونده ها گم نشود و به موقع رسیدگی شود.

محل اقامت متهم یا محکوم علیه؛ جلب عادی یا سیار؟

محل زندگی فردی که قرار است جلب شود هم روی زمان اثر می گذارد. اگر آدرس مشخصی از فرد در پرونده باشد و دستور جلب «عادی» صادر شود، فرآیند ابلاغ و اجرای آن سریع تر خواهد بود. اما اگر آدرس مشخصی نباشد و نیاز به دستور جلب سیار باشد (یعنی پلیس بتواند در هر کجای کشور او را دستگیر کند)، فرآیند هماهنگی و ابلاغ به همه مراکز ممکن است کمی زمان برتر باشد و دستور جلب سیار چند روزه صادر می شود؟ ممکن است این زمان را افزایش دهد.

کامل بودن مستندات و مدارک؛ همه چیز سر جای خودش

اگر مدارک پرونده کامل باشد، دلایل کافی برای صدور حکم جلب وجود داشته باشد و هیچ ابهامی در پرونده نباشد، مرجع قضایی راحت تر و سریع تر می تواند دستور جلب را صادر کند. هر گونه نقص یا ابهام در مدارک، می تواند منجر به مکاتبات اداری بیشتر و طولانی شدن روند شود.

اعتراضات و درخواست های جانبی؛ هر توقفی، زمان بر است

همانطور که در بخش اعسار گفتیم، درخواست های جانبی مثل دادخواست اعسار، اعتراض به رأی یا درخواست تجدیدنظر، می تواند فرآیند صدور حکم جلب را متوقف یا به تعویق بیندازد. هر کدام از این مراحل خودش زمان بر است و تا زمانی که به آن ها رسیدگی نشود، ممکن است فرآیند صدور حکم جلب پیش نرود. اینجاست که اهمیت تفاوت زمان صدور حکم جلب حقوقی و کیفری خودش را نشان می دهد.

حکم جلب صادر شد، حالا چه؟ (اجرا، پیگیری و لغو)

حالا که فهمیدیم چند روز بعد از ابلاغیه حکم جلب صادر می شود و چه عواملی روی این زمان تاثیر دارند، سوال بعدی این است که اگر این حکم صادر شد، چه باید بکنیم؟ دانستن این بخش هم به اندازه مراحل قبل اهمیت دارد.

حکم جلب چطور اجرا می شود؟

وقتی دستور جلب صادر شد، این دستور به نیروی انتظامی ابلاغ می شود. مأموران نیروی انتظامی (معمولاً کلانتری محل یا پلیس امنیت) وظیفه دارند فرد مورد نظر را پیدا و دستگیر کنند. اگر حکم جلب «عادی» باشد، فقط در حوزه قضایی مشخص شده (مثلاً شهر تهران) قابل اجراست. اما اگر «جلب سیار» صادر شده باشد، مأموران در هر کجای کشور می توانند فرد را دستگیر کنند. بعد از دستگیری، فرد به مرجع قضایی صادرکننده حکم (دادسرا یا دادگاه) اعزام می شود.

مدت اعتبار حکم جلب چقدر است؟

مدت زمان اعتبار حکم جلب معمولاً محدود است. این اعتبار بسته به نوع پرونده و مقام صادرکننده، بین 3 تا 6 ماه است. یعنی بعد از این مدت، اگر فرد دستگیر نشده باشد، حکم جلب منقضی می شود و برای اجرای مجدد آن، شاکی یا خواهان باید دوباره درخواست تمدید یا صدور مجدد حکم را بدهد. این نکته برای پیگیری کنندگان پرونده بسیار مهم است تا اعتبار حکم جلب را همواره چک کنند.

چطور بفهمیم حکم جلب داریم؟ سامانه ثنا رفیق راه شماست

یکی از دغدغه های اصلی افراد این است که چگونه از وجود حکم جلب باخبر شویم؟ یا از کجا بفهمیم حکم جلب داریم؟ بهترین و امن ترین راه برای پیگیری حکم جلب (سامانه ثنا) است. اگر شما قبلاً در سامانه ثنا (سامانه ثبت نام الکترونیکی قضایی) ثبت نام کرده باشید، تمام ابلاغیه ها و اطلاعیه های قضایی به صورت الکترونیکی برای شما ارسال می شود. با ورود به حساب کاربری خود در سامانه ثنا می توانید وضعیت پرونده های خود را بررسی کرده و از صدور هرگونه حکم جلب باخبر شوید. اگر هنوز در ثنا ثبت نام نکرده اید، سریعاً به یکی از دفاتر خدمات قضایی الکترونیک مراجعه و ثبت نام کنید.

ثبت نام در سامانه ثنا، مثل داشتن یک صندوق پستی امن و آنلاین برای دریافت تمام نامه های قضایی شماست. با این کار، دیگر غافلگیر نمی شوید.

آیا می توان حکم جلب را لغو کرد؟

بله، لغو حکم جلب پس از صدور ممکن است، اما شرایط خاص خود را دارد. راه هایی برای لغو حکم جلب وجود دارد که عبارتند از:

• رضایت شاکی: در بسیاری از پرونده های کیفری (مخصوصاً جرایم قابل گذشت) و اکثر پرونده های حقوقی، اگر شاکی یا محکوم له رضایت بدهد، حکم جلب لغو می شود.
• معرفی وثیقه یا کفیل: در برخی پرونده های کیفری، با معرفی وثیقه یا کفیل معتبر (کسی که ضمانت شما را می کند)، می توانید تا زمان رسیدگی به پرونده، آزاد باشید و حکم جلب لغو می شود.
• پرداخت بدهی یا اجرای حکم: در پرونده های حقوقی، اگر بدهی خود را پرداخت کنید یا حکمی که علیه تان صادر شده را اجرا کنید، علت صدور حکم جلب از بین می رود و حکم جلب لغو می شود.
• اثبات اعسار: همانطور که قبلاً گفتیم، اگر دادخواست اعسار شما قبول شود، حکم جلب مربوط به آن بدهی لغو می شود.
• رفع علت جلب: اگر علت اصلی صدور حکم جلب برطرف شود (مثلاً با حضور در دادگاه و دادن توضیحات لازم)، ممکن است حکم لغو شود.

در هر یک از این مراحل، به خصوص زمانی که حکم جلب صادر شده یا می خواهید آن را لغو کنید، مشاوره با وکیل متخصص می تواند بسیار حیاتی باشد. یک وکیل خوب می تواند شما را راهنمایی کند تا بهترین و سریع ترین اقدام را انجام دهید.

نتیجه گیری

همانطور که دیدیم، پاسخ به این سوال که چند روز بعد از ابلاغیه حکم جلب صادر می شود، کمی پیچیده است و به عوامل متعددی بستگی دارد. اما اگر بخواهیم یک جمع بندی کوتاه داشته باشیم، می توانیم بگوییم در پرونده های کیفری، پس از اینکه احضاریه ابلاغ شد و شما بدون دلیل موجه حاضر نشدید، معمولاً 1 تا 3 روز کاری طول می کشد تا دستور جلب صادر شود. در پرونده های حقوقی هم بعد از ابلاغ اجراییه و گذشت مهلت 10 روزه، اگر محکوم علیه اقدامی نکند و خواهان درخواست جلب را مطرح کند، این فرآیند معمولاً بین 2 تا 5 روز کاری زمان می برد.

اما این زمان ها تقریبی هستند و تحت تاثیر عواملی مثل نوع پرونده، فوریت آن، حجم کاری دادگاه و پیگیری های شما قرار دارند. چیزی که مشخص است، این است که در هر دو حالت، باید ابلاغیه های قضایی را جدی بگیرید و به موقع و با اطلاع کافی اقدامات لازم را انجام دهید. ناآگاهی می تواند هزینه های زیادی، هم از نظر مالی و هم از نظر روانی، به شما تحمیل کند.

بهترین کاری که می توانید بکنید، این است که به محض دریافت هرگونه ابلاغیه قضایی، سریعاً با یک متخصص حقوقی مشورت کنید. این کار نه تنها به شما آرامش خاطر می دهد، بلکه از شما در برابر مشکلات احتمالی هم محافظت می کند. اگر سوالی در این زمینه دارید یا به مشاوره حقوقی تخصصی نیاز دارید، درنگ نکنید. با ما تماس بگیرید تا کارشناسان و وکلای مجرب ما در کنار شما باشند و بهترین راهکارها را متناسب با شرایط پرونده تان به شما ارائه دهند.