طفلی به نام شادی، دیریست گم شده است

طفلی به نام شادی، دیریست گم شده است
آفتاب نیوز :

بازی ایران و استرالیا که به آن حماسه ملبورن نیز می گویند ۸ آذر ۱۳۷۶ برگزار شد. تک فریمی که به عنوان یک کودک چهار ساله از آن بازی فوتبال مهم به خاطر دارم مربوط به لحظه ای می شود که مارک بوسنیچ دروازه بان وقت آستون ویلا و سنگربان سابق منچستر روی زمین نشسته بود در حالی که توپِ خداداد عزیزی از کنار او عبور کرد و وارد دروازه استرالیا شد. دو فریم دیگر صدای بوق ماشین ها در خیابان و شادی کردن مردم بود از رویدادی که بعداً فهمیدم صعود به جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه بود. 

شادی جمعی حلقه گم شده زندگی ما ایرانیان است. نه این که شرایط همیشه به همین صورت بوده باشد بلکه به مرور زمان به این نقطه رسیده ایم. دیگر خیلی اتفاق ها باعث برانگیختگی جامعه به صورت مثبت و منفی نمی شود. شاید از بین رفتن این شادی ناشی از ناامیدی گسترده ای باشد که بر جامعه حاکم شده است. بخشی دیگری از این بی حسی نیز به تحولاتی که در کشور رخ داد ارتباط دارد.

«شادی جمعی یک کنش احساسی بوده که طی آن فرد احساس سعادت می کند و بسیاری از جوامع بستر بروز شادی جمعی را در جامعه خود فراهم می کنند تا فضای جامعه تلطیف شده و مردم احساس خوشحالی داشته باشند. این درحالی است که به شادی های جمعی در کشور ما کمتر توجه شده و برخی افراد نیز هنگام شادی های جمعی نسبت به آن با دیده تردید و دل نگرانی نگاه می کنند درحالی که با تعریف چهارچوب ها و مدل هایی برای شادی های جمعی ضمن پیشگیری از رفتار های نا بهنجار فضای جامعه به سمت آرامش و برخورداری از یک حس خوب پیش می رود.» (ایرنا ۱۳۹۵) به راستی چرا ما دیگر مردم شاد قبل نیستیم؟

ناامیدی از تغییر

ایران سال هاست که درگیر مشکلات زیادی ست. تقریباً می توانیم بگوییم همیشه در ایران درگیری هایی لازم و غیرلازم وجود داشته که تاثیر خود را بر زندگی عموم جامعه نشان داده است. اما با تمام این مسائل اگر چه جامعه فرازونشیب زیادی داشت اما نگاهی که به امکان تغییر وجود داشت امکان گسترده شدن ناامیدی در جامعه را نمی داد. بخشی از این امیدواری خودش را در بزنگاه های سیاسی نشان می داد. قشر خاکستری علاوه بر بدنه سیاسی جناح اصلاح طلب به نحوی وارد انتخابات های ۹۲ ۹۶ و ۹۸ شد که نتیجه قاطعی را رقم زد. به غیر از مشارکت سیاسی روز های تبلیغات انتخاباتی نیز حتی پس از وقایع تلخ سال ۸۸ در دو انتخابات ریاست جمهوری بعدی بسیار پرشور بود.

اما این روند ادامه پیدا نکرد. دلایل مختلفی می توان برای آن در نظر گرفت. ناامیدی از سیاسیون یکی از این دلایل است. زمانی که جامعه متوجه می شود با رای خود نمی تواند تغییری ایجاد کند چرا که اقلیتی قدرتمند می تواند همه چیز را تحت تاثیر قرار بدهد دچار ناامیدی می شود. از همین مسیر است که کار ایران به انتخابات زیر ۴۰ درصد در ریاست جمهوری (۱۴۰۳) و حدود ۴۰ درصد در مجلس (۱۴۰۲) رسیده است. نه روزنه گشایی توانست مردم را به حرکت در بیاورد نه اتفاق دیگری. حتی در پیروزی معجزه گون مسعود پزشکیان در انتخابات ۱۴۰۳ صرفاً بخشی از قشر خاکستری و بدنه ناامید اصلاحات به میدان آمدند و رای سلبی دادند که رقیب تندروی او به ریاست جمهوری نرسد. هسته اصلی این ناامیدی در آن است که تغییری از این مسیر نخواهد داد. به خصوص این که سه سال دولت و مجلس تندرو ها و اقداماتی که در حوزه های اجتماعی رقم زدند این حس را تقویت کرده است. فقط عمل به وعده های پزشکیان می تواند این تفکر را نفی کند.

قبلاً هر خبر خوبی که از پیشرفت مذاکرات هسته ای ایران و ۱+۵ می آمد حس امید را به جامعه تزریق می کرد و در نهایت هم زمانی که توافق برای حل این پرونده رخ داد مردم به شادی پرداختند. اما زمانی که این گزارش نوشته می شود قرار است گفتگو های مهمی میان دیپلمات های ایران و اروپا در ژنو انجام شود اما می توان به جرئت گفت بسیاری از مردم خبر ندارند که چنین رویدادی در پیش است. چرا که دیگر این اخبار خاصیت خود را از دست داده اند. شاید ۱۱ سال پیش این اخبار خوشحال کننده بود اما تجربه همین یک دهه نشان می دهد که نمی توان به راحتی برای این اخبار شاد شد. 

انباشت مشکلات

بخشی از آن ناامیدی ناشی از انباشت مشکلات است. زمانی بود که مسئولان رده بالای کشور به صورت عمومی خیلی مشکلات را بزرگ عنوان نمی کردند. اما امروز مقامات ارشد کشور از ناترازی های گسترده از حوزه انرژی تا صندوق های بازنشستگی صحبت می کنند. حقیقت نیز این است که یک دهه قبل شرایط کشور از امروز بهتر بود. برخی اقتصاددانان می گویند شرایط معیشتی مردم و وضعیت اقتصادی کشور در حالت بحرانی قرار دارد. ناامیدی از بهبود شرایط و تلاش برای حفظ داشته ها یا دوام آوردن در این شرایط را به وضوح می توان در جامعه مشاهده کرد. انباشت مشکلات انباشت نارضایتی ها را نیز به دنبال دارد. در حال حاضر اعتراضات صنفی به خصوص در حوزه بازنشستگان وجود دارد. 

شکاف دولت – ملت

تقریباً می توانیم با اطمینان بگوییم کشوری وجود ندارد که با این مساله درگیر نباشد. شدت و ضعف یا وسعت و عمق این شکاف در کشور ها و جوامع متفاوت است. ایران نیز چنین وضعیتی دارد و نشانه ها و هشدار های مختلف از تحلیلگران نشان می دهد که این شکاف در حال عمیق شدن است. وقایع سال های اخیر در کشور این وضعیت را دچار وخامت بیشتری کرد. می توانیم بگوییم این روند از سال ۱۳۹۸ سرعت بیشتری گرفت. در فقدان مرجعیت خبری داخلی به دلایل مختلف و ضعف روایت وقایع از درون به این شکاف بیش از پیش دامن زده شد. به خصوص این که پس از وقایع و اعتراضات ۱۴۰۱ بخش زیادی از تبلیغات سیاسی رسانه های فارسی زبان خارج از کشور به این سمت رفت که تیم ملی فوتبال «تیم ملی» نیست و دیگر روایت هایی از این دست. عوامل مختلفی به این دور شدن مردم از یکدیگر و اعتماد آنان به سازوکار قدرت کمک می کند که دو مورد آنان را برشمردیم. 

جایگاه در میان غمگینان

۷ فروردین امسال رسانه های داخلی گزارش سالانه شادی در جهان را ترجمه و منتشر کردند. بر اساس گزارش تجارت نیوز در تازه ترین گزارش سالانه شادی در جهان ایران در میان ۱۴۳ کشور در رتبه صدم قرار گرفته است. در همسایگی ایران عراق در جایگاه ۹۲ و آذربایجان یک رتبه پایین تر در رتبه ۱۰۱ قرار گرفته است. کویت و امارات متحده عربی هم بالاتر از آمریکا (جایگاه ۲۳) به ترتیب در جایگاه های ۱۳ و ۲۲ قرار گرفته اند. بر اساس گزارش تجارت نیوز این گزارش از شاخص هایی مثل شرایط اقتصادی میزان اعتماد و عدالت در جامعه و همچنین اعتماد به دولت برای سنجش سطح شادی کشور ها استفاده می کند.

با مرور این شرایط شعر استاد شفیعی کدکنی به ذهن می رسد:

طفلی به نام شادی… دیریست گم شده است
با چشم های روشن براق
با گیسویی بلند… به بالای آرزو
هر کس از او نشانی دارد
ما را کند خبر
این هم نشان ما
یک سو خلیج فارس
سوی دگر خزر

آیا شما به دنبال کسب اطلاعات بیشتر در مورد "طفلی به نام شادی، دیریست گم شده است" هستید؟ با کلیک بر روی حوادث، اگر به دنبال مطالب جالب و آموزنده هستید، ممکن است در این موضوع، مطالب مفید دیگری هم وجود داشته باشد. برای کشف آن ها، به دنبال دسته بندی های مرتبط بگردید. همچنین، ممکن است در این دسته بندی، سریال ها، فیلم ها، کتاب ها و مقالات مفیدی نیز برای شما قرار داشته باشند. بنابراین، همین حالا برای کشف دنیای جذاب و گسترده ی محتواهای مرتبط با "طفلی به نام شادی، دیریست گم شده است"، کلیک کنید.

نوشته های مشابه