ایا برای اجرا گذاشتن مهریه چه باید کرد

برای اجرا گذاشتن مهریه، دو مسیر اصلی پیش رو دارید: یکی از طریق اداره ثبت و دیگری از طریق دادگاه خانواده. انتخاب مسیر به شرایط شما و وضعیت مالی همسرتان بستگی دارد و هر کدام مزایا و معایب خاص خودشان را دارند که با آگاهی از آن ها می توانید بهترین تصمیم را بگیرید.

تنش های خانوادگی و مشکلات زناشویی، متاسفانه بخش جدایی ناپذیری از زندگی خیلی از ما شده اند. در میانه این سختی ها، وقتی پای حقوق قانونی به میان می آید، سردرگمی طبیعی است. مهریه، این حق مالی مهم برای خانم ها، معمولاً وقتی موضوعیت پیدا می کند که زندگی مشترک به بن بست رسیده یا دست کم به مرحله ای از اختلاف جدی رسیده است. شاید شما هم در موقعیتی قرار گرفته اید که احساس می کنید نیاز دارید برای مطالبه مهریه خود اقدام کنید، اما نمی دانید از کجا باید شروع کنید، چه مراحلی دارد و چه چالش هایی در پیش رو خواهید داشت. نگران نباشید، چون این مقاله دقیقاً برای همین نوشته شده است؛ یک راهنمای جامع و خودمانی، قدم به قدم، تا با آگاهی کامل و بدون ابهام، حق قانونی خودتان را پیگیری کنید. اینجا همه چیز را از صفر تا صد، با زبانی ساده و کاربردی توضیح می دهیم تا هر آنچه برای به اجرا گذاشتن مهریه نیاز دارید، در اختیارتان باشد.

مهریه چیست؟ اصلاً چرا باید مطالبه اش کنیم؟

مهریه، هدیه ای مالی است که مرد در زمان عقد ازدواج به زن می پردازد یا متعهد به پرداخت آن می شود. این یک حق شرعی و قانونی برای زن است که مرد باید آن را بپردازد. مطالبه مهریه، یعنی زن خواهان دریافت این حق مالی از همسرش می شود. این مطالبه می تواند در طول زندگی مشترک، قبل از طلاق یا حتی بعد از طلاق اتفاق بیفتد.

تفاوت مهم: مهریه عندالمطالبه و عندالاستطاعه

برای شروع هر اقدامی، اول از همه باید ببینیم مهریه شما از چه نوعی است؛ عندالمطالبه یا عندالاستطاعه؟ این دو تفاوت های کلیدی و مهمی دارند که مسیر پیگیری شما را مشخص می کنند.

• مهریه عندالمطالبه: این نوع مهریه یعنی زن هر وقت بخواهد، می تواند آن را از همسرش مطالبه کند و مرد موظف به پرداخت فوری آن است. فرقی نمی کند در حال زندگی مشترک باشید یا نه، این حق شماست و هیچ شرطی برای پرداخت آن وجود ندارد.
• مهریه عندالاستطاعه: در این حالت، پرداخت مهریه منوط به توانایی مالی مرد است. یعنی زن زمانی می تواند مهریه اش را بگیرد که ثابت کند مرد توانایی مالی پرداخت آن را دارد. اینجاست که کار کمی پیچیده تر می شود و زن باید به دنبال اموال و دارایی های همسرش باشد تا توان مالی او را به دادگاه اثبات کند.

نکته طلایی: مهریه عندالمطالبه مثل پول تو جیبی است که هر وقت بخواهید باید به شما داده شود. اما مهریه عندالاستطاعه، شبیه وامی است که باید صبر کنید تا طرف مقابل توان بازپرداختش را پیدا کند و شما هم باید این توانایی را ثابت کنید.

برای اثبات استطاعت مالی مرد در مهریه عندالاستطاعه، می توانید لیستی از اموال او مثل حساب های بانکی، املاک، خودروها، سهام یا حتی شغل و درآمد ثابت او را ارائه دهید. هر مدرکی که نشان دهد همسر شما توانایی مالی دارد، می تواند به اثبات استطاعت کمک کند.

شرایط لازم برای اینکه بتونید مهریه تون رو اجرا بذارید

اجرا گذاشتن مهریه، مثل هر اقدام قانونی دیگری، یک سری پیش شرط و قاعده دارد که باید رعایت شوند. قبل از اینکه دست به کار شوید، مطمئن شوید که این شرایط را دارید:

1. مهریه باید ارزش مالی داشته باشد: چیزی که به عنوان مهریه تعیین می شود، باید قابل قیمت گذاری باشد و ارزش مالی داشته باشد؛ مثلاً سکه، طلا، ملک، یا مبلغی پول. نمی توان چیزی که ارزش مالی ندارد یا مبهم است را به عنوان مهریه مطالبه کرد.
2. میزان مهریه مشخص و معلوم باشد: مهریه باید دقیق و روشن باشد. مثلاً ۱۰۰ سکه بهار آزادی یا یک دانگ از منزل مسکونی. عبارت های کلی و نامشخص مثل کمی طلا یا مقدار قابل توجهی پول در سند ازدواج، قابل پیگیری نیستند.
3. ثبت رسمی مهریه در سند ازدواج: چیزی که در دفترخانه ازدواج به صورت رسمی و قانونی ثبت شده باشد، قابل مطالبه است. مهریه هایی که فقط در یک کاغذ عادی یا به صورت شفاهی توافق شده اند، اعتبار قانونی برای اجرا گذاشتن را ندارند.
4. عقد باید دائم باشد (یا شرایط خاص عقد موقت): معمولاً مهریه برای عقدهای دائم به طور کامل و بدون قید و شرط قابل مطالبه است.
5. مهریه حال باشد: این عبارت حقوقی به این معنی است که موعد پرداخت مهریه نرسیده باشد. یعنی مرد در سند ازدواج تعهدی نداده باشد که مهریه را در زمان یا شرایط خاصی در آینده پرداخت کند. اگر چنین شرطی وجود داشته باشد، باید منتظر تحقق آن شرط باشید.

نکات کلیدی در شرایط خاص

• مهریه در عقد موقت: اگر عقد شما موقت بوده و صیغه نامه دارید، دیگر نمی توانید برای مطالبه مهریه به اداره ثبت بروید. در این شرایط، تنها راه حل، مراجعه به دادگاه خانواده است تا مهریه تان را مطالبه کنید.
• وضعیت باکره بودن زن و مهریه: اگر طلاق در دوران عقد و قبل از رابطه زناشویی اتفاق بیفتد و زن باکره باشد، نصف مهریه به او تعلق می گیرد. اما اگر زن باکره نباشد، چه طلاق در دوران عقد باشد چه بعد از آن، مهریه به طور کامل قابل مطالبه است.

چه مدارکی برای مطالبه مهریه لازم دارید؟

برای اینکه روند مطالبه مهریه را شروع کنید، چه از طریق ثبت باشد چه از طریق دادگاه، نیاز به یک سری مدارک اصلی و مهم دارید. بدون این مدارک، نمی توانید اقدام قانونی انجام دهید. پس، آماده کردن این ها، اولین قدم عملی شماست:

1. مدارک شناسایی زوجه: این شامل شناسنامه و کارت ملی شماست. حتماً از معتبر بودن و به روز بودن آن ها مطمئن شوید.
2. اصل سند ازدواج یا رونوشت معتبر آن: این سند، مهم ترین مدرک شما برای اثبات مهریه است. اگر اصل سند در دسترس نیست (مثلاً پیش همسر است یا گم شده)، می توانید از دفترخانه محل عقد، رونوشت برابر اصل آن را دریافت کنید.
3. ثبت نام در سامانه ثنا: این سامانه، برای ابلاغ های قضایی و پیگیری پرونده ها استفاده می شود و داشتن حساب کاربری در آن برای هرگونه اقدام حقوقی ضروری است. اگر هنوز ثبت نام نکرده اید، حتماً از طریق دفاتر خدمات الکترونیک قضایی یا سایت مربوطه، این کار را انجام دهید.
4. مدارک مرتبط با اموال زوج (در صورت اطلاع): اگر از اموال و دارایی های همسرتان اطلاع دارید (مثل شماره حساب بانکی، پلاک ثبتی ملک، مشخصات خودرو، مشخصات شرکت های تجاری و غیره)، حتماً این مدارک را هم جمع آوری کنید. ارائه این اطلاعات، می تواند روند توقیف اموال و وصول مهریه را بسیار سریع تر کند.

نکته کاربردی: هرچه اطلاعات دقیق تر و کامل تری از اموال همسرتان داشته باشید، کار شما راحت تر خواهد بود. مثلاً داشتن شماره پلاک خودرو یا کد ملی و شماره حساب بانکی، به مراتب بهتر از صرفاً دانستن اینکه یک ماشین دارد است. برای دریافت رونوشت سند ازدواج، کافی است به دفترخانه محل عقد مراجعه کنید و درخواست کپی برابر اصل سند را بدهید.

در صورتی که مرد توانایی مالی برای پرداخت یکجای مهریه را نداشته باشد و بتواند این موضوع را در دادگاه ثابت کند، می تواند درخواست اعسار از پرداخت مهریه بدهد که در این صورت، دادگاه مهریه را قسط بندی می کند.

کدوم راه بهتره؟ اجرای مهریه از طریق ثبت یا دادگاه؟

حالا که مدارک لازم را آماده کردید و با شرایط مهریه آشنا شدید، نوبت به انتخاب مسیر اصلی می رسد: از طریق اداره ثبت اقدام کنید یا به دادگاه خانواده بروید؟ هر کدام از این روش ها، مزایا و معایب خودشان را دارند و انتخاب بهترین راه، بستگی به شرایط خاص شما و همسرتان دارد.

مراحل مطالبه مهریه از طریق اداره ثبت

این روش، معمولاً سریع تر و کم هزینه تر از دادگاه است، به خصوص اگر همسر شما اموال مشخص و قابل توقیفی داشته باشد.

1. مراجعه به دفترخانه ثبت ازدواج و درخواست صدور اجرائیه: اولین قدم این است که با مدارک شناسایی و اصل یا رونوشت سند ازدواجتان به همان دفترخانه ای که عقد کرده اید، مراجعه کنید. در آنجا، درخواست صدور اجرائیه برای مهریه تان را مطرح می کنید.
2. پیگیری در اداره اجرای ثبت: بعد از صدور اجرائیه از دفترخانه، باید با اجرائیه به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک شهر محل سکونت همسرتان یا جایی که اموال او واقع شده است، مراجعه کنید. در آنجا پرونده ای تشکیل می دهید و شماره بایگانی می گیرید.
3. استعلام و توقیف اموال: شما می توانید از اداره اجرای ثبت، درخواست استعلام از اموال همسرتان را داشته باشید. این استعلام می تواند شامل حساب های بانکی، پلاک خودرو، پلاک ثبتی ملک و حتی سهام باشد. پس از شناسایی اموال، می توانید درخواست توقیف آن ها را بدهید.
4. درخواست ممنوع الخروجی: اگر فکر می کنید همسرتان قصد خروج از کشور را دارد، می توانید از همین طریق (اداره ثبت) درخواست ممنوع الخروجی او را بدهید. این اقدام معمولاً به سرعت انجام می شود و فشار بیشتری برای پرداخت مهریه ایجاد می کند.
5. ابلاغ اجرائیه به زوج: بعد از اینکه مراحل اولیه انجام شد، اجرائیه به همسر شما ابلاغ می شود و او معمولاً ۱۰ روز مهلت دارد تا مهریه را پرداخت کند یا ترتیبی برای پرداخت آن بدهد.
6. مزایده اموال توقیف شده و وصول مهریه: اگر همسرتان در مهلت مقرر اقدام به پرداخت نکرد، اموال توقیف شده او از طریق مزایده به فروش می رسد و مهریه شما از محل فروش آن وصول می شود.

مزایا و معایب روش ثبت

• مزایا:
  • سرعت بیشتر: روند کار در اداره ثبت معمولاً سریع تر از دادگاه است.
  • هزینه کمتر: هزینه های اولیه کمتر است و نیم عشر دولتی (یک بیستم مهریه) فقط در صورت وصول مهریه از محل اموال دریافت می شود.
  • عدم نیاز به اثبات اعسار اولیه: در این روش، نیازی نیست شما در ابتدا اعسار همسرتان را ثابت کنید یا به دنبال قسط بندی باشید. هدف اصلی، توقیف اموال است.
• معایب:
  • اگر همسر شما اموال مشخص و قابل توقیفی نداشته باشد، این روش ممکن است بی ثمر باشد و مجبور شوید به دادگاه مراجعه کنید.
  • در این روش، ممکن است همسر فرصت پیدا کند تا قبل از توقیف اموال، آن ها را به نام دیگری منتقل کند.

سناریو خاص: اگر دفترخانه عقد در شهر دیگری باشد، چه باید کرد؟
خیلی وقت ها پیش می آید که محل عقد شما در شهری است و الان در شهر دیگری زندگی می کنید. در این شرایط، اگر بخواهید از طریق اداره ثبت اقدام کنید، چاره ای جز مراجعه به همان دفترخانه محل وقوع عقد نخواهید داشت. یا خودتان باید بروید یا به یک وکیل وکالت دهید تا از طرف شما این کار را انجام دهد. اداره اجرای ثبت فقط با اجرائیه ای که از دفترخانه صادر شده، پرونده را می پذیرد.

مراحل مطالبه مهریه از طریق دادگاه خانواده

این روش، در صورتی که همسرتان اموال مشخصی نداشته باشد یا نیاز به بررسی وضعیت اعسار او باشد، کاربرد بیشتری دارد.

1. اخذ گواهی عدم امکان سازش از اجرای ثبت (توضیح بخشنامه جدید): در گذشته، برای اینکه بتوانید از طریق دادگاه مطالبه مهریه کنید، اول باید به اداره ثبت مراجعه می کردید و اگر آنجا نمی توانستید مهریه را بگیرید، گواهی عدم امکان سازش از ثبت می گرفتید و بعد به دادگاه می رفتید.

   اما با تصویب بخشنامه جدید قوه قضائیه مورخ ۲۴ مهر ۱۴۰۳، این الزام برداشته شده است. یعنی الان شما می توانید به انتخاب خودتان، مستقیماً به دادگاه مراجعه کنید و نیازی به گذراندن مراحل اولیه در ثبت نیست.

2. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست: بعد از انتخاب این روش، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی بروید و دادخواست مطالبه مهریه را ثبت کنید. در دادخواست باید تمامی اطلاعات شما و همسرتان و همچنین میزان مهریه به صورت دقیق درج شود.
3. تقاضای صدور قرار تأمین خواسته: این یک مرحله خیلی مهم است! در همین مرحله اولیه ثبت دادخواست، می توانید همزمان درخواست تأمین خواسته را هم بدهید. تأمین خواسته یعنی از دادگاه می خواهید که قبل از صدور حکم نهایی، اموال همسرتان را توقیف کند تا او نتواند آن ها را به نام دیگری منتقل کند و شما بعداً به مشکل بربخورید. این کار می تواند جلوی فرار از دین را بگیرد.
4. تشکیل جلسه رسیدگی و صدور حکم دادگاه: پس از ثبت دادخواست و انجام مراحل اداری، پرونده به یک شعبه دادگاه خانواده ارجاع داده می شود. جلسات رسیدگی تشکیل می شود و پس از بررسی مدارک و شنیدن دفاعیات طرفین، دادگاه حکم نهایی را صادر می کند.

مزایا و معایب روش دادگاه

• مزایا:
  • امکان بررسی اعسار زوج: اگر همسرتان ادعای عدم توانایی مالی داشته باشد، دادگاه به این موضوع رسیدگی می کند و در صورت اثبات، مهریه را تقسیط می کند.
  • مناسب برای مواردی که اموال مشخصی از زوج در دسترس نیست و نیاز به ردیابی اموال از طریق مراجع قضایی وجود دارد.
• معایب:
  • پیچیدگی و طولانی بودن روند: معمولاً مراحل دادگاهی زمان برتر و پیچیده تر هستند.
  • هزینه دادرسی بالاتر: هزینه های دادرسی در دادگاه بیشتر است (حدود ۳.۵% مبلغ مهریه) هرچند امکان دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی هم وجود دارد.

مبحث تکمیلی: دادخواست اعسار از پرداخت مهریه توسط زوج
اگر مرد توانایی پرداخت مهریه به صورت یکجا را نداشته باشد، می تواند دادخواست اعسار از پرداخت مهریه را به دادگاه ارائه دهد. دادگاه این موضوع را بررسی می کند و اگر اعسار او ثابت شود، مهریه را به صورت اقساطی برای او تعیین می کند. این تقسیط می تواند شامل پیش قسط و اقساط ماهانه باشد.

چه عواقبی در انتظار اجرای مهریه است؟ (هم برای زن، هم برای مرد)

اجرا گذاشتن مهریه، مثل هر اقدام قانونی دیگری، تبعات و عواقبی دارد که دانستن آن ها، قبل از شروع کار، ضروری است. این عواقب هم برای مرد و هم برای زن مطرح می شوند:

عواقب برای آقا (زوج)

برای مرد، مطالبه مهریه توسط زن می تواند عواقب جدی حقوقی و مالی به همراه داشته باشد:

• صدور حکم جلب: اگر مرد مهریه عندالمطالبه را پرداخت نکند و توانایی مالی او اثبات شود اما از پرداخت سر باز زند، یا اگر دادخواست اعسار او رد شود و باز هم مهریه را نپردازد، امکان صدور حکم جلب او وجود دارد. البته این حکم جلب مربوط به همان مهریه است و حبس تعزیری (زندان طولانی مدت) برای مهریه، طبق قانون جدید، فقط تا سقف ۱۱۰ سکه امکان پذیر است و مازاد بر آن، در صورت عدم توانایی مرد، به حبس منجر نمی شود.
• توقیف اموال و دارایی ها: تمام اموال منقول و غیرمنقول (مثل حساب بانکی، خودرو، ملک، سهام) که به نام مرد باشد، قابل توقیف برای پرداخت مهریه است. این توقیف می تواند زندگی مالی او را به شدت تحت تأثیر قرار دهد.
• ممنوع الخروجی: یکی از قوی ترین اهرم ها برای فشار آوردن به مرد، درخواست ممنوع الخروجی او از کشور است. این اقدام می تواند از طریق اداره ثبت یا دادگاه انجام شود و تا زمان تسویه مهریه یا ارائه ضمانت کافی، مرد از خروج از کشور منع می شود.
• تأثیر بر وضعیت مالی و شغلی: توقیف اموال و ممنوع الخروجی می تواند به اعتبار مالی و شغلی مرد آسیب بزند و محدودیت های جدی برای او ایجاد کند.

نکته کلیدی: مستثنیات دین
البته همه اموال مرد قابل توقیف نیستند. قانون، اموالی را به عنوان مستثنیات دین در نظر گرفته است که برای ادامه زندگی و حفظ شأن مرد ضروری هستند و قابل توقیف نیستند. این موارد شامل:

• منزل مسکونی که برای زندگی مرد و افراد تحت تکفل او لازم است (به شرطی که بیش از شأن نباشد).
• وسایل زندگی ضروری (مثل لوازم منزل).
• ابزار و وسایل کار و کسب که برای امرار معاش مرد لازم است (مثلاً خودرویی که وسیله کار اوست، نه خودروی لوکس دوم).
• مقداری از حقوق و مستمری که برای امرار معاش ضروری است.

مثلاً اگر پدر همسرتان ملکی را به او صلح عمری کرده باشد، تا زمانی که پدر در قید حیات است و قرارداد صلح به طور کامل اجرا نشده، این ملک جزو دارایی های قابل توقیف همسرتان برای مهریه محسوب نمی شود. یا در مورد خودروهای لیزینگی، بله امکان توقیف وجود دارد، اما برای اجرای مراحل، ابتدا باید بدهی لیزینگ به شرکت مربوطه پرداخت شود تا خودرو آزاد شود و بعد از آن قابل مزایده یا تملک باشد.

عواقب برای خانم (زوجه)

فکر نکنید که مطالبه مهریه فقط برای مرد عواقب دارد. این فرآیند برای زن هم خالی از چالش نیست:

• هزینه ها و زمان بر بودن فرآیند: حتی اگر مهریه تان را بگیرید، هزینه های اولیه دادرسی، احتمالاً حق الوکاله وکیل (اگر وکیل بگیرید) و زمان زیادی که صرف این روند می شود، می تواند فرسایشی باشد و فشار روانی زیادی به شما وارد کند.
• فشار روانی و عاطفی: پیگیری پرونده های خانوادگی و مهریه، به خصوص در شرایطی که با همسرتان درگیری و اختلاف دارید، می تواند از نظر روحی و عاطفی بسیار خسته کننده و طاقت فرسا باشد.
• محدودیت های احتمالی در صورت عدم وجود اموال کافی از سوی زوج: اگر همسرتان واقعاً اموال قابل توجهی نداشته باشد و بتواند اعسار خود را ثابت کند، ممکن است مهریه به صورت قسط های بسیار کم و طولانی مدت به شما پرداخت شود یا حتی نتوانید به طور کامل آن را دریافت کنید.

نکته رقابتی: مقایسه عواقب (فرصت انتقال اموال)
یکی از تفاوت های مهم بین روش ثبت و دادگاه، همین فرصت انتقال اموال است. در روش ثبت، اگر سریع عمل نکنید، ممکن است مرد بعد از ابلاغ اجرائیه، فرصت پیدا کند تا اموالش را به نام دیگران منتقل کند و عملاً دست شما را خالی بگذارد. اما در روش دادگاه، با درخواست همزمان تأمین خواسته، می توان جلوی این کار را گرفت.

بهترین روش برای اجرا گذاشتن مهریه در شرایط مختلف چیه؟

همانطور که دیدیم، دو راه کلی برای اجرا گذاشتن مهریه وجود دارد: اداره ثبت و دادگاه. هیچ کدام به طور مطلق بهترین نیستند؛ بلکه باید با توجه به شرایط شما و همسرتان، هوشمندانه ترین روش را انتخاب کنید. اینجا یک راهنمای جامع برای تصمیم گیری بهتر داریم:

1. اگر همسرتان اموال مشخص و قابل توقیفی دارد (مثل خانه، ماشین، حساب بانکی پر):
   • بهترین گزینه: اداره ثبت
   • چرا؟ این روش سریع تر و کم هزینه تر است. می توانید بلافاصله پس از صدور اجراییه از دفترخانه، درخواست استعلام و توقیف اموال را بدهید. همچنین، درخواست ممنوع الخروجی از طریق ثبت معمولاً سرعت بالاتری دارد. این روش برای کسانی که می خواهند سریع به نتیجه برسند و جلوی انتقال اموال را بگیرند، ایده آل است.
   • مثال: اگر همسرتان دو خودرو مدل بالا دارد یا چند ملک به نامش است، شروع از طریق اداره ثبت بهترین کار است تا در زمان کوتاهی بتوانید آن ها را توقیف کنید.
2. اگر همسرتان اموال مشخصی ندارد یا قصد دارید پرونده اعسار او بررسی شود:
   • بهترین گزینه: دادگاه خانواده
   • چرا؟ در این روش، دادگاه می تواند به ادعای اعسار مرد رسیدگی کند و در صورت اثبات، مهریه را تقسیط کند. همچنین، اگر هیچ اموالی از او سراغ ندارید، دادگاه می تواند به شناسایی اموال (مانند حقوق و مزایای شغلی) کمک کند. با بخشنامه جدید قوه قضائیه، دیگر نیازی به مراجعه اولیه به ثبت نیست و می توانید مستقیماً به دادگاه بروید و با درخواست همزمان تأمین خواسته جلوی انتقال اموال احتمالی را بگیرید.

جمع بندی نهایی:
اگر از وجود اموال مشخص و قابل توقیف همسرتان مطمئن هستید و عجله دارید، با سرعت از طریق اداره ثبت اقدام کنید. اما اگر وضعیت مالی او نامشخص است یا می خواهید دادگاه به بحث اعسار رسیدگی کند، راه دادگاه خانواده را در پیش بگیرید.

هزینه به اجرا گذاشتن مهریه چقدر آب می خوره؟

یکی از دغدغه های اصلی خانم ها، اطلاع از هزینه هایی است که برای مطالبه مهریه باید بپردازند. این هزینه ها بسته به روشی که انتخاب می کنید (ثبت یا دادگاه) متفاوت است:

هزینه ها از طریق اداره ثبت

• هزینه دفترخانه: وقتی برای صدور اجراییه به دفترخانه ازدواج مراجعه می کنید، باید مبلغی را بابت خدمات دفترخانه پرداخت کنید. این هزینه بسته به تعداد فرم ها و خدمات ارائه شده، معمولاً بین پانصد هزار تا دو میلیون تومان متغیر است.
• نیم عشر دولتی: این هزینه، معادل یک بیستم (۵ درصد) از کل مبلغ مهریه است. اما خبر خوب این است که اداره ثبت، این مبلغ را فقط در صورتی از شما دریافت می کند که موفق به وصول مهریه از محل فروش اموال توقیف شده همسرتان شود. یعنی اگر پرونده به نتیجه نرسد و مهریه وصول نشود، این مبلغ را پرداخت نمی کنید.

هزینه ها از طریق دادگاه

• هزینه دادرسی: اگر از طریق دادگاه خانواده اقدام کنید، باید مبلغی معادل ۳.۵ درصد از کل مبلغ مهریه را به عنوان هزینه دادرسی پرداخت کنید. این مبلغ می تواند قابل توجه باشد، به خصوص برای مهریه های با مبالغ بالا.
• دادخواست اعسار از پرداخت هزینه دادرسی: اگر توانایی پرداخت یکجای این هزینه دادرسی را ندارید، می توانید همزمان با ثبت دادخواست مطالبه مهریه، یک دادخواست جداگانه برای اعسار از پرداخت هزینه دادرسی هم ارائه دهید. در صورت تأیید دادگاه، موقتاً از پرداخت این هزینه معاف می شوید تا وضعیت مالی تان بررسی شود.
• هزینه وکیل: اگر تصمیم بگیرید از خدمات وکیل استفاده کنید (که برای پرونده های مهریه بسیار توصیه می شود)، باید حق الوکاله وکیل را هم در نظر بگیرید. این مبلغ با توجه به پیچیدگی پرونده، میزان مهریه و تجربه وکیل، توافقی است و می تواند متفاوت باشد.

مهریه گذاشتن چقدر طول می کشه؟ (بازه های زمانی تقریبی)

مدت زمان لازم برای به اجرا گذاشتن مهریه، یکی از سوالات پرتکرار و مهمی است که خانم ها می پرسند. واقعیت این است که نمی توان یک بازه زمانی دقیق و مشخص برای همه پرونده ها تعیین کرد، چون هر پرونده ای شرایط خاص خودش را دارد. اما می توانیم یک تخمین تقریبی و کلی ارائه دهیم:

• از طریق اداره ثبت:

  اگر همسرتان اموال مشخص و قابل توقیفی داشته باشد و روند شناسایی و توقیف اموال سریع انجام شود، ممکن است بین سه ماه تا هشت ماه طول بکشد تا مهریه وصول شود. البته این زمان به عوامل مختلفی بستگی دارد:

  • سرعت عمل شما: اینکه چقدر سریع مدارک را آماده کنید و پیگیری های لازم را انجام دهید.
  • حجم کار اداره ثبت: شلوغی و ترافیک پرونده ها در اداره ثبت می تواند روند را کندتر کند.
  • نوع اموال توقیف شده: توقیف حساب بانکی معمولاً سریع تر از توقیف ملک است که نیاز به مراحل کارشناسی و مزایده دارد.
  • همکاری یا عدم همکاری همسر: اگر همسرتان برای پرداخت همکاری کند، روند خیلی سریع تر پیش می رود.
• از طریق دادگاه خانواده:

  روند دادگاهی معمولاً طولانی تر است. از زمان ثبت دادخواست تا صدور حکم نهایی و طی شدن مراحل اجرای حکم، ممکن است بین شش ماه تا یک سال و نیم یا حتی بیشتر طول بکشد. این بازه زمانی هم تحت تأثیر عوامل زیر است:

  • حجم کار دادگاه: شلوغی شعب دادگاه.
  • پیچیدگی پرونده: اگر نیاز به تحقیقات بیشتر، شهادت شهود، یا بررسی های کارشناسی باشد.
  • ادعای اعسار توسط زوج: اگر مرد دادخواست اعسار بدهد، روند بررسی آن خود زمان بر است.
  • اعتراض به رأی: اگر هر یک از طرفین به رأی دادگاه اعتراض کنند، پرونده به دادگاه تجدیدنظر می رود که زمان بیشتری را در بر می گیرد.

با توجه به تفاوت روند اجرای مهریه از طریق ثبت و دادگاه و اقدام به موقع و تسریع کار، بهتر است برای مشاوره و پیگیری سریع تر و مطمئن تر، از وکیل متخصص مهریه که در این زمینه تجربه دارد، کمک بگیرید. او می تواند با آگاهی از جدیدترین قوانین و رویه های اداری و قضایی، بهترین راهنمایی را به شما ارائه دهد.

سوالات متداول (FAQ)

مطالبه مهریه از طریق دادگاه بهتره یا اجرای ثبت؟

همانطور که توضیح دادیم، انتخاب بین دادگاه و اجرای ثبت به شرایط شما و همسرتان بستگی دارد. اگر همسرتان اموال مشخصی دارد و می خواهید سریع تر و با هزینه اولیه کمتر به پول برسید، اجرای ثبت معمولاً گزینه بهتری است. اما اگر اموال مشخصی ندارد، نیاز به شناسایی اموال یا بررسی اعسار اوست، یا نمی توانید به دفترخانه محل عقد مراجعه کنید، دادگاه خانواده گزینه مناسب تری خواهد بود. با بخشنامه جدید قوه قضائیه، دیگر الزامی به مراجعه به ثبت قبل از دادگاه نیست.

عواقب اجرا گذاشتن مهریه از طریق اجرای ثبت چیه؟

مهم ترین عواقب اجرای مهریه از طریق ثبت برای شما این است که اگر سریع اقدام نکنید، ممکن است همسرتان بعد از ابلاغ اجرائیه، فرصت پیدا کند تا اموال خود را به دیگران منتقل کند و عملاً توقیف اموال دشوار شود. همچنین، اگر هیچ اموالی از او پیدا نشود، مجبور خواهید شد به دادگاه مراجعه کنید که خود زمان بر است.

برای گرفتن مهریه چه کارهایی باید انجام بدم؟

برای گرفتن مهریه، ابتدا باید مدارک لازم (شناسنامه، کارت ملی، سند ازدواج و اطلاعات اموال همسر) را آماده کنید. سپس یکی از دو مسیر اداره ثبت یا دادگاه خانواده را انتخاب کرده و مراحل قانونی آن را طی کنید. در نهایت، با شناسایی و توقیف اموال همسر، مهریه از محل فروش آن ها وصول می شود.

برای اجرا گذاشتن مهریه کجا باید برم؟

اگر قصد دارید از طریق اداره ثبت اقدام کنید، ابتدا باید به دفترخانه محل وقوع عقد ازدواج خود مراجعه کنید و درخواست صدور اجراییه بدهید. سپس با اجرائیه صادره به اداره اجرای ثبت اسناد و املاک بروید. اگر می خواهید از طریق دادگاه اقدام کنید، باید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی مراجعه کرده و دادخواست مطالبه مهریه را ثبت کنید.

به اجرا گذاشتن مهریه چقدر طول می کشه؟

مدت زمان به اجرا گذاشتن مهریه ثابت نیست و به عوامل زیادی بستگی دارد. اگر از طریق ثبت اقدام کنید و اموال مشخصی باشد، ممکن است بین سه تا هشت ماه زمان ببرد. اما اگر از طریق دادگاه باشد، معمولاً شش ماه تا یک سال و نیم (یا حتی بیشتر) طول می کشد. پیچیدگی پرونده، حجم کار مراجع قضایی و همکاری طرفین، در این مدت زمان تأثیرگذارند.

اگر دفترخانه عقد در یک شهر و من در شهر دیگری باشم، چطور از طریق ثبت اقدام کنم؟

اگر می خواهید از طریق اجرای ثبت اقدام کنید، چاره ای جز مراجعه به همان دفترخانه محل وقوع عقد (حتی در شهر دیگر) نخواهید داشت. می توانید خودتان حضوری بروید یا به یک وکیل متخصص وکالت بدهید تا از طرف شما این مراحل را پیگیری کند و نیازی به حضور شما نباشد.

اگه بخشی از مهریه مو بخشیده باشم، می تونم بقیه رو مطالبه کنم؟

بله، اگر بخشی از مهریه تان را بخشیده اید، می توانید بقیه مهریه را مطالبه کنید. اما مهم است که نوع و رسمیت بخشش چگونه بوده است. اگر بخشش به صورت رسمی و در یک سند معتبر (مثلاً اقرارنامه رسمی در دفترخانه) ثبت شده باشد، آن بخش از مهریه دیگر قابل مطالبه نیست. اما اگر بخشش شفاهی یا به صورت عادی بوده و سند رسمی ندارد، در بسیاری موارد، اثبات آن برای مرد دشوار خواهد بود.

سهم الارث یا خودروی لیزینگی همسرم چطور برای مهریه توقیف میشه؟

بله، سهم الارث همسر شما، به محض اینکه به او منتقل شود، قابل توقیف برای مهریه است. در مورد خودروی لیزینگی هم امکان توقیف وجود دارد، اما برای اینکه بتوانید مراحل اجرایی را تکمیل کنید (مثل فروش خودرو)، ابتدا باید بدهی لیزینگ به شرکت مربوطه پرداخت شود تا خودرو از رهن خارج و آزاد شود و بعد شما بتوانید از آن طریق مهریه خود را وصول کنید.

اگه از خونه همسرم برم بیرون، می تونم مهریه مو پیگیری کنم؟

بله، ترک منزل از نظر قانونی هیچ ارتباطی با حق مطالبه مهریه شما ندارد. مهریه یک حق مالی مستقل است که با عقد ازدواج بر ذمه مرد قرار می گیرد. چه در خانه همسر باشید و چه نباشید، این حق برای شما محفوظ است و می توانید آن را پیگیری کنید.

بعد از حکم دادگاه برای مهریه و عدم پرداخت، مرحله بعدی چیه؟

اگر دادگاه حکم به پرداخت مهریه داده و همسر شما در مهلت مقرر (مثلاً یک ماه) آن را پرداخت نکرده است و دادخواست اعسار او نیز رد شده یا او به قسط های تعیین شده عمل نمی کند، شما باید به واحد اجرای احکام دادگاه مراجعه کنید. در آنجا می توانید درخواست صدور حکم جلب او را (تا سقف ۱۱۰ سکه) یا درخواست توقیف اموالش را برای وصول مهریه بدهید.

حرف آخر و یه توصیه مهم حقوقی

مطالبه مهریه، هرچند یک حق قانونی برای شماست، اما روندی پر پیچ و خم و گاهی طاقت فرساست. در طول این مسیر، چالش های قانونی، اداری و حتی عاطفی زیادی ممکن است برایتان پیش بیاید. از انتخاب روش درست گرفته تا جمع آوری مدارک، پیگیری مراحل و مواجهه با دفاعیات طرف مقابل، همه و همه نیاز به آگاهی و دقت دارند.

همیشه بهترین راه این است که در چنین موقعیت هایی، آرامش خودتان را حفظ کنید و عجولانه تصمیم نگیرید. قانونی و آگاهانه پیش رفتن، شما را به نتیجه مطلوب می رساند. هیچ وقت فراموش نکنید که مشاوره با یک وکیل متخصص خانواده که در پرونده های مهریه تجربه کافی دارد، می تواند یک راهگشای فوق العاده باشد. وکیل می تواند بهترین مسیر را به شما نشان دهد، جلوی خطاهای احتمالی را بگیرد و با اشراف به قوانین و رویه های قضایی، حق شما را به بهترین شکل ممکن پیگیری کند و بار سنگین این فرآیند را از دوش شما بردارد.