خشکسالی بی سابقه در کشور؛ آب خط بحران را رد کرد

به گزارش تیتروز ایران برای پنجمین سال متوالی درگیر خشکسالی است و این روند منابع آبی کشور را به شدت تحت تأثیر قرار داده است. با توجه به استمرار کم آبی کارشناسان بر ضرورت تغییر الگوی مصرف در بخش های مختلف تأکید دارند. در بخش کشاورزی محدود کردن کشت محصولات پرآب بر مانند برنج و جایگزینی آن ها با محصولات کم آب بر ازجمله راهکارهایی است که می تواند بخشی از فشار بر منابع آبی را کاهش دهد. در بخش شهری نیز مدیریت هوشمند مصرف آب و جلوگیری از هدررفت اهمیت حیاتی دارد.

با وجود بارش های پراکنده در برخی مناطق کشور کارشناسان تأکید دارند که این میزان بارندگی تأثیر محسوسی در تأمین منابع آبی کشور ندارد. بر اساس توضیحات سخنگوی صنعت آب بارش های گزارش شده به ویژه در مناطق خشک تنها سطح زمین را مرطوب می کنند و نقشی در ایجاد رواناب پایدار یا افزایش ذخایر آب ندارند. حتی در صورت بارش های نرمال در فروردین و اردیبهشت کمبود تجمعی سالانه جبران نخواهد شد مگر اینکه ایران با یک ترسالی غیرمنتظره روبه رو شود.

وضعیت بارندگی ها در تهران نیز نامطلوب گزارش شده است. بر اساس اعلام رسمی میزان بارش های این استان نسبت به سال گذشته ۲۵ درصد کاهش داشته و در مقایسه با میانگین بلندمدت افت چشمگیر ۴۶ درصدی را تجربه کرده است. این کاهش بارش تأثیر مستقیمی بر منابع آبی پایتخت داشته و موجب کاهش شدید ذخایر سدهای تأمین کننده آب تهران از جمله سدهای امیرکبیر لار لتیان طالقان و ماملو شده است. به گفته مسئولان حجم مفید مخزن سد امیرکبیر تقریباً به نصف کاهش یافته و سد لار نیز تقریباً خشک شده است.

بحران در کشور؛ سدهای کلیدی در وضعیت قرمز

بحران آب تنها به تهران محدود نمی شود؛ ورودی آب به سدهای کشور در سال جاری ۹.۵ میلیارد مترمکعب بوده که نسبت به سال گذشته با افت ۳.۵ میلیارد مترمکعبی روبه رو شده است. برخی از مهم ترین سدهای کشور ازجمله سد میناب در هرمزگان زاینده رود در اصفهان ۱۵ خرداد در خراسان رضوی و سد ساوه در استان مرکزی در وضعیت قرمز یا زرد قرار دارند.

خطر جیره بندی آب در تابستان

یکی از مهم ترین نگرانی های مسئولان احتمال جیره بندی آب در تابستان سال آینده است. هرچند وزارت نیرو اعلام کرده که در تلاش است از اجرای این سیاست اجتناب کند اما در صورت ادامه روند مصرف کنونی ممکن است قطعی های برنامه ریزی شده آب در برخی مناطق اجتناب ناپذیر شود. هم اکنون در تهران کاهش فشار آب از ساعت ۱۲ شب به بعد اجرا می شود اما اگر میزان مصرف کاهش نیابد امکان اجرای روش های سختگیرانه تر وجود دارد.

متخصصان حوزه آب تأکید دارند که ایران برای عبور از این بحران به یک مدیریت مصرف هوشمندانه نیاز دارد. برداشت بی رویه از چاه های زیرزمینی نه تنها مشکل کمبود آب را حل نمی کند بلکه می تواند بحران را تشدید کند. در این شرایط مشارکت عمومی و پذیرش واقعیت کم آبی از سوی شهروندان و مسئولان اصلی ترین راهکار برای مقابله با بحران آب در کشور خواهد بود.

چطور مصرف آب را کاهش دهیم؟

اما چطور می توان مصرف آب را کاهش داد برای این مهم لازم است تا برای شستن میوه و سبزی ها از یک ظرف پر از آب استفاده کنید و آب را باز نگذارید. هنگام شستن ظروف ابتدا چربی ها را با دستمال پاک کنید و سپس شستشو را انجام دهید و ماشین ظرف شویی را فقط در زمانی که کاملاً پر است روشن کنید.

زمان دوش گرفتن را به کمتر از ۵ دقیقه کاهش دهید. هر دقیقه دوش گرفتن حدود ۱۲ لیتر آب مصرف می کند. هنگام مسواک زدن شیر آب را باز نگذارید. می توان با یک لیوان آب مسواک زدن را انجام داد. از سیفون های کم مصرف استفاده کنید. اگر سیفون قدیمی دارید یک بطری پر از آب در مخزن آن قرار دهید تا حجم مصرفی کاهش یابد.

 ماشین لباس شویی را فقط زمانی روشن کنید که پر باشد برای شستن ماشین یا حیاط از سطل آب به جای شلنگ استفاده کنید نشتی ها و چکه های شیر آب را برطرف کنید؛ یک شیر چکه کننده می تواند ماهانه صدها لیتر آب هدر دهد. در ساختمان های جدید از تجهیزات کاهنده مصرف مانند سرشیرهای پخش کننده استفاده کنید.

علاوه بر این بخش کشاورزی بزرگ ترین مصرف کننده آب در ایران است (حدود ۹۰ درصد مصرف آب کشور) برای کاهش مصرف در این بخش نیز می بایست استفاده از سیستم های آبیاری نوین مانند آبیاری قطره ای و بارانی به جای روش های سنتی غرقابی مورد توجه قرار بگیرد. همچنین کشت محصولات کم آب بر به جای محصولات پرآب بر مانند برنج و هندوانه در مناطق کم آب  مدیریت زمان آبیاری (آبیاری در ساعات خنک روز مانند صبح زود یا عصر برای جلوگیری از تبخیر آب) استفاده از مالچ (پوشش گیاهی) برای جلوگیری از تبخیر آب از سطح خاک و بهره گیری از روش های مدرن تصفیه و بازیافت آب در مزارع از دیگر مواردی است که می توان به آن توجه کرد.

در بخش صنعت نیز  بازیافت آب در فرآیندهای صنعتی (استفاده مجدد از آب تصفیه شده در کارخانه ها) مدرن سازی تجهیزات صنعتی برای کاهش مصرف آب در تولید کاهش مصرف آب در نیروگاه ها با استفاده از سیستم های خنک کننده بهینه و استفاده از آب های غیرشرب برای بخش هایی که نیاز به آب آشامیدنی ندارند باید مورد توجه باشد.

بحران آب یک چالش ملی است که تنها با تغییر رفتار مصرفی و بهره گیری از فناوری های نوین قابل مدیریت است. اگر هر فرد و هر بخش میزان مصرف آب خود را کاهش دهد می توان از بروز بحران های جدی تر در آینده جلوگیری کرد. هر قطره آب اهمیت دارد پس همین امروز اقدام کنیم.

پایان خبر تیتروز