نحوه ساخت توکن بر بستر بایننس

ساخت توکن ارز دیجیتال بر بستر بایننس اسمارت چین (BSC) با استاندارد BEP-20 امکان پذیر است. این فرآیند شامل تعریف جزئیات توکن و استقرار قرارداد هوشمند آن روی شبکه بایننس می شود.

راه های ایجاد یک ارز دیجیتال

برای پا گذاشتن به دنیای ارزهای دیجیتال و خلق دارایی دیجیتال خود مسیرهای مختلفی پیش رو دارید که انتخاب هر یک به میزان دانش فنی منابع مالی و اهداف پروژه شما بستگی دارد. به طور کلی رمز ارزها به دو دسته اصلی کوین ها و توکن ها تقسیم می شوند و هر دسته رویکرد متفاوتی برای ایجاد نیاز دارد.

کوین ها مانند بیت کوین یا اتریوم بر روی بلاک چین مستقل خودشان عمل می کنند. ساخت یک کوین نیازمند طراحی و پیاده سازی یک بلاک چین کاملاً جدید از ابتدا است. این فرآیند پیچیده پرهزینه و زمان بر بوده و به تخصص عمیق در زمینه رمزنگاری معماری شبکه و توسعه نرم افزارهای توزیع شده نیاز دارد. توسعه یک بلاک چین جدید شامل طراحی پروتکل اجماع مدیریت نودها و ایجاد زیرساخت های لازم برای تأیید تراکنش ها و امنیت شبکه است.

ساخت بلاک چین جدید

ایجاد یک بلاک چین کاملاً جدید برای راه اندازی کوین اختصاصی پروژه ای عظیم و نیازمند سرمایه گذاری قابل توجه است. این رویکرد به شما کنترل کامل بر تمام جنبه های شبکه از جمله قوانین پروتکل سرعت تراکنش ها و مدل امنیتی را می دهد. با این حال چالش های بزرگی نیز به همراه دارد؛ از جمله نیاز به جذب تعداد کافی ماینر یا ولیدیتور برای تأمین امنیت شبکه (مشکل «بوت استرپینگ» شبکه) توسعه و نگهداری زیرساخت های فنی و ایجاد اکوسیستم و جامعه کاربری فعال. این مسیر معمولاً برای پروژه های بزرگ با اهداف بلندپروازانه و تیم های توسعه قوی مناسب است.

اصلاح بلاک چین

در مقابل توکن ها بر روی بلاک چین های موجود ساخته می شوند. به جای ایجاد یک شبکه مستقل شما از زیرساخت ها و امنیت بلاک چین های محبوب و تثبیت شده مانند اتریوم (Ethereum) بایننس اسمارت چین (Binance Smart Chain – BSC) پالیگان (Polygon) یا سولانا (Solana) استفاده می کنید. این روش به مراتب ساده تر سریع تر و کم هزینه تر است. در این حالت شما یک قرارداد هوشمند (Smart Contract) را بر روی بلاک چین مقصد مستقر می کنید که قوانین و عملکردهای توکن شما را تعریف می کند. این قرارداد هوشمند بر اساس استانداردهای مشخصی که توسط بلاک چین میزبان تعریف شده اند (مانند ERC-20 برای اتریوم یا BEP-20 برای BSC) نوشته می شود. این رویکرد به توسعه دهندگان اجازه می دهد تا بدون نیاز به ایجاد زیرساخت های پیچیده بلاک چین بر روی منطق و کاربرد توکن خود تمرکز کنند. این روش برای اکثر پروژه ها و افرادی که قصد راه اندازی یک دارایی دیجیتال با کاربرد خاص (مثلاً برای یک پلتفرم بازی یا برنامه غیرمتمرکز) را دارند بسیار مناسب است.

معرفی استاندارد BEP-20

استاندارد BEP-20 مجموعه ای از قوانین فنی است که برای توکن ها در بایننس اسمارت چین (BSC) تعریف شده است. این استاندارد بر اساس استاندارد ERC-20 اتریوم بنا شده و شباهت های زیادی به آن دارد اما با ویژگی ها و بهینه سازی های خاص برای اکوسیستم بایننس. به زبان ساده BEP-20 مشخص می کند که توکن ها چگونه باید عمل کنند؛ مثلاً چگونه انتقال یابند چگونه داده های مربوط به موجودی و عرضه آن ها قابل دسترسی باشد و چگونه با سایر قراردادهای هوشمند و برنامه های غیرمتمرکز (DApps) در شبکه BSC تعامل داشته باشند.

هدف اصلی BEP-20 فراهم کردن یک فرمت انعطاف پذیر برای توسعه دهندگان جهت ساخت انواع مختلف توکن ها از توکن های کاربردی (Utility Tokens) گرفته تا توکن های امنیتی (Security Tokens) و استیبل کوین ها (Stablecoins) در شبکه BSC است. این استاندارد قابلیت همکاری (Interoperability) بین توکن های مختلف در BSC را تسهیل می کند و همچنین امکان انتقال آسان توکن ها بین بایننس چین (Binance Chain) اصلی و بایننس اسمارت چین را فراهم می آورد. با پیروی از این استاندارد توکن شما با کیف پول ها صرافی های غیرمتمرکز (DEXs) و سایر پروتکل های موجود در اکوسیستم BSC سازگار خواهد بود.

پیش نیازهای ساخت توکن بر بستر بایننس

قبل از اینکه بتوانید توکن خود را بر روی بایننس اسمارت چین ایجاد کنید نیاز به فراهم کردن چند پیش نیاز اولیه دارید. مهمترین پیش نیاز داشتن یک کیف پول دیجیتال سازگار با شبکه BSC است که از قراردادهای هوشمند پشتیبانی کند. متاماسک (MetaMask) یکی از محبوب ترین و پرکاربردترین کیف پول ها برای این منظور است که به راحتی می توان آن را برای اتصال به شبکه BSC تنظیم کرد. این کیف پول به شما امکان مدیریت دارایی های دیجیتال تعامل با برنامه های غیرمتمرکز و امضای تراکنش ها از جمله تراکنش مربوط به استقرار قرارداد هوشمند توکن را می دهد.

علاوه بر کیف پول شما برای پوشش هزینه های تراکنش در شبکه BSC (که به آن Gas گفته می شود) نیاز به مقداری ارز دیجیتال BNB دارید. BNB ارز بومی شبکه بایننس است و برای پرداخت کارمزد عملیات مختلف از جمله ایجاد و استقرار قرارداد هوشمند توکن استفاده می شود. مقدار BNB مورد نیاز معمولاً کم است اما برای انجام موفقیت آمیز فرآیند ضروری است. بنابراین اطمینان حاصل کنید که کیف پول متاماسک شما پس از اتصال به شبکه BSC حاوی مقدار کافی BNB برای پوشش هزینه های Gas باشد.

نصب و تنظیم متاماسک برای BSC

برای استفاده از متاماسک در شبکه بایننس اسمارت چین ابتدا باید افزونه مرورگر متاماسک را نصب کرده و یک کیف پول جدید ایجاد یا کیف پول موجود خود را بازیابی کنید. پس از دسترسی به کیف پول به طور پیش فرض به شبکه اصلی اتریوم متصل هستید. برای اتصال به BSC باید شبکه جدیدی را به صورت دستی اضافه کنید. وارد تنظیمات متاماسک شده و به بخش «شبکه ها» (Networks) بروید. گزینه «افزودن شبکه» (Add Network) را انتخاب کنید و اطلاعات مربوط به شبکه اصلی بایننس اسمارت چین را وارد نمایید.

اطلاعات مورد نیاز شامل نام شبکه (مانند Binance Smart Chain) آدرس URL جدید RPC (معمولاً https://bsc-dataseed.binance.org/) شناسه زنجیره (56) نماد ارز (BNB) و آدرس URL کاوشگر بلوک (https://bscscan.com) است. پس از وارد کردن این جزئیات و ذخیره شبکه می توانید از منوی شبکه ها Binance Smart Chain را انتخاب کنید. اکنون کیف پول متاماسک شما به شبکه BSC متصل شده و آماده دریافت و ارسال توکن های BEP-20 و تعامل با قراردادهای هوشمند این شبکه است. اطمینان حاصل کنید که آدرس کیف پول شما با پیشوند 0x شروع می شود که نشان دهنده سازگاری با ماشین مجازی اتریوم (EVM) است.

روش های ساخت توکن BEP-20

ساخت یک توکن BEP-20 بر روی بایننس اسمارت چین به دو روش اصلی امکان پذیر است که بسته به سطح دانش فنی و نیازهای خاص پروژه شما می توانید یکی را انتخاب کنید. روش اول استفاده از پلتفرم ها یا وبسایت های توکن ساز آماده است. این ابزارها معمولاً رابط کاربری ساده ای دارند و به شما اجازه می دهند بدون نیاز به دانش برنامه نویسی با وارد کردن اطلاعات اولیه توکن مانند نام نماد عرضه کل و انتخاب ویژگی های مورد نظر (مانند قابلیت ضرب یا سوزاندن) قرارداد هوشمند توکن خود را ایجاد و مستقر کنید. این روش سریع و آسان است اما ممکن است انعطاف پذیری کمتری در شخصی سازی داشته باشد.

روش دوم ساخت توکن با استفاده از قرارداد هوشمند است. در این روش شما کد قرارداد هوشمند توکن خود را معمولاً به زبان سالیدیتی (Solidity) می نویسید یا از یک قالب استاندارد BEP-20 استفاده کرده و آن را مطابق با نیازهای خود ویرایش می کنید. سپس این کد را با استفاده از ابزارهایی مانند Remix (یک محیط توسعه یکپارچه مبتنی بر وب برای سالیدیتی) یا ابزارهای خط فرمان (مانند Truffle یا Hardhat) کامپایل و بر روی شبکه BSC مستقر (Deploy) می کنید. این روش نیازمند دانش برنامه نویسی قراردادهای هوشمند است اما حداکثر انعطاف پذیری و کنترل بر منطق و ویژگی های توکن را به شما می دهد.

ساخت توکن با استفاده از وبسایت های توکن ساز

استفاده از وبسایت ها یا پلتفرم های توکن ساز یکی از ساده ترین راه ها برای ایجاد توکن BEP-20 بدون نیاز به کدنویسی است. این سرویس ها معمولاً یک فرم یا رابط گرافیکی در اختیار شما قرار می دهند که در آن اطلاعات لازم برای توکن خود را وارد می کنید. این اطلاعات شامل نام کامل توکن (مثلاً My Awesome Token) نماد توکن (مثلاً MAT) تعداد ارقام اعشاری (Decimals که معمولاً ۱۸ است) و عرضه کل (Total Supply) یا عرضه اولیه (Initial Supply) توکن می شود.

علاوه بر این جزئیات پایه بسیاری از این پلتفرم ها به شما اجازه می دهند ویژگی های اضافی را برای قرارداد هوشمند توکن خود انتخاب کنید. این ویژگی ها می توانند شامل قابلیت ضرب توکن جدید (Mintable) قابلیت سوزاندن توکن ها (Burnable) قابلیت توقف موقت انتقال (Pausable) یا مکانیزم های مدیریتی (Ownership/Role-Based Access) باشند. پس از وارد کردن تمام اطلاعات و انتخاب ویژگی های مورد نظر پلتفرم کد قرارداد هوشمند را تولید کرده و فرآیند استقرار آن بر روی بایننس اسمارت چین را آغاز می کند. در این مرحله شما باید کیف پول متاماسک خود را متصل کرده و تراکنش استقرار را تأیید کنید که شامل پرداخت هزینه Gas به صورت BNB است. پس از تأیید تراکنش و استقرار موفقیت آمیز قرارداد توکن شما ایجاد شده و آدرس قرارداد آن در اختیار شما قرار می گیرد.

ساخت توکن با استفاده از قرارداد هوشمند

روش دیگر و پیشرفته تر برای ساخت توکن BEP-20 نوشتن یا ویرایش مستقیم کد قرارداد هوشمند توکن و استقرار آن بر روی بایننس اسمارت چین است. این روش نیازمند آشنایی با زبان برنامه نویسی سالیدیتی و نحوه کار با محیط های توسعه قرارداد هوشمند مانند Remix است. ابتدا باید کد قرارداد هوشمند توکن خود را آماده کنید. می توانید از قالب های استاندارد BEP-20 که به صورت متن باز در دسترس هستند استفاده کرده و آن ها را مطابق با نیازهای پروژه خود تغییر دهید.

پس از آماده سازی کد باید آن را در یک محیط توسعه مانند Remix باز کنید. در Remix کد سالیدیتی شما کامپایل می شود تا کدهای اجرایی (بایت کد) و رابط باینری برنامه (ABI) آن تولید شود. سپس باید به بخش «Deploy & Run Transactions» در Remix بروید. در این بخش ابتدا باید محیط اجرایی (Environment) را روی «Injected Provider – MetaMask» تنظیم کنید تا Remix به کیف پول متاماسک متصل شود. اطمینان حاصل کنید که متاماسک شما به شبکه Binance Smart Chain متصل است. سپس قرارداد کامپایل شده خود را برای استقرار انتخاب کرده و بر روی دکمه «Deploy» کلیک کنید. متاماسک از شما می خواهد که تراکنش استقرار قرارداد را تأیید کنید و هزینه Gas آن را بپردازید. پس از تأیید قرارداد هوشمند توکن شما بر روی بلاک چین BSC مستقر شده و آدرس قرارداد آن در BscScan قابل مشاهده خواهد بود.

مراحل کلی ساخت توکن

فرآیند ساخت یک توکن BEP-20 بر روی بایننس اسمارت چین چه از طریق ابزارهای توکن ساز و چه با کدنویسی مستقیم شامل چند مرحله کلی است. اولین مرحله تعریف جزئیات و ویژگی های توکن شماست. این شامل تعیین نام کامل توکن نماد اختصاری (Symbol) تعداد ارقام اعشاری (Decimals) که نشان دهنده کوچکترین واحد قابل تقسیم توکن است (معمولاً ۱۸) و همچنین تعیین عرضه کل (Total Supply) یا مدل عرضه توکن (ثابت با سقف یا نامحدود) می شود. در این مرحله همچنین باید تصمیم بگیرید که توکن شما چه قابلیت های خاصی داشته باشد مانند قابلیت ضرب مجدد سوزاندن یا مکانیزم های کنترلی.

مرحله بعدی پیاده سازی قرارداد هوشمند توکن است. این کار یا از طریق رابط کاربری یک پلتفرم توکن ساز انجام می شود که کد را برای شما تولید می کند یا با نوشتن یا ویرایش مستقیم کد سالیدیتی قرارداد در یک محیط توسعه. پس از آماده شدن کد قرارداد هوشمند مرحله نهایی «Deploy Token» یا استقرار قرارداد بر روی بلاک چین بایننس اسمارت چین است. این کار از طریق ابزارهای توسعه یا پلتفرم توکن ساز و با اتصال به کیف پول متاماسک (یا کیف پول سازگار دیگر) انجام می شود. برای استقرار قرارداد باید هزینه Gas تراکنش را با استفاده از BNB پرداخت کنید. پس از تأیید تراکنش توسط شبکه قرارداد هوشمند توکن شما روی BSC ثبت شده و توکن شما رسماً ایجاد می شود و آماده استفاده خواهد بود.

تعریف جزئیات توکن

اولین گام در فرآیند ساخت توکن BEP-20 تعریف دقیق ویژگی ها و مشخصات فنی آن است. این مرحله حیاتی است زیرا این جزئیات در کد قرارداد هوشمند توکن شما گنجانده می شوند و پس از استقرار قابل تغییر نخواهند بود (مگر اینکه قابلیت های خاصی برای ارتقا در نظر گرفته شده باشد). شما باید یک نام منحصر به فرد و توصیفی برای توکن خود انتخاب کنید مانند «توکن پروژه من». همچنین یک نماد اختصاری (Ticker Symbol) برای آن در نظر بگیرید که معمولاً ۳ تا ۵ حرف بزرگ است مثلاً «MYP». این نماد در صرافی ها و کیف پول ها برای نمایش توکن شما استفاده می شود.

نکته مهم دیگر تعیین تعداد ارقام اعشاری (Decimals) است. این عدد مشخص می کند که توکن شما تا چه اندازه می تواند تقسیم شود. به عنوان مثال اگر Decimals را ۱۸ تنظیم کنید (که برای اکثر توکن ها رایج است و با استاندارد اتریوم مطابقت دارد) کوچکترین واحد توکن شما ۱ تقسیم بر ۱۰ به توان ۱۸ خواهد بود. همچنین باید عرضه کل (Total Supply) توکن را مشخص کنید. این عدد نشان دهنده حداکثر تعداد توکن هایی است که وجود خواهد داشت. اگر قابلیت ضرب مجدد (Mintable) را انتخاب نکنید این عرضه ثابت خواهد ماند. در این مرحله تصمیم گیری در مورد این جزئیات با دقت بسیار مهم است.

Deploy Token

پس از اینکه تمام جزئیات و ویژگی های توکن خود را تعریف کردید و کد قرارداد هوشمند آن آماده شد مرحله نهایی و حیاتی «Deploy Token» یا استقرار قرارداد بر روی بلاک چین بایننس اسمارت چین است. این عملیات در واقع ثبت دائمی کد قرارداد هوشمند توکن شما بر روی شبکه توزیع شده BSC است.

برای انجام این کار شما از طریق ابزارهای توسعه (مانند Remix) یا یک پلتفرم توکن ساز که به کیف پول دیجیتال شما (مانند متاماسک متصل به شبکه BSC) وصل شده اید اقدام می کنید. فرآیند استقرار یک تراکنش بر روی بلاک چین است. شما درخواست استقرار قرارداد را ارسال می کنید و شبکه بایننس اسمارت چین این تراکنش را پردازش می کند. برای اینکه این تراکنش توسط ولیدیتورهای شبکه پردازش و در یک بلوک ثبت شود باید هزینه Gas مربوطه را پرداخت کنید. این هزینه به صورت BNB از کیف پول شما کسر می شود.

پس از تأیید تراکنش استقرار قرارداد هوشمند توکن شما یک آدرس منحصر به فرد بر روی بلاک چین BSC دریافت می کند. این آدرس شناسه رسمی توکن شما در شبکه است. از این لحظه به بعد توکن شما وجود فیزیکی پیدا کرده و قابل انتقال نگهداری در کیف پول ها و تعامل با سایر قراردادها و DAppها در اکوسیستم BSC خواهد بود. معمولاً کل عرضه اولیه توکن به آدرس کیف پولی که عملیات استقرار را انجام داده واریز می شود مگر اینکه در کد قرارداد منطق دیگری تعریف شده باشد.

ویژگی های مهم قرارداد هوشمند توکن

قرارداد هوشمند یک توکن BEP-20 می تواند دارای ویژگی ها و قابلیت های مختلفی باشد که عملکرد و رفتار توکن را تعیین می کنند. این ویژگی ها در هنگام طراحی و پیاده سازی قرارداد تعریف می شوند و انعطاف پذیری و کاربردهای متفاوتی را برای توکن فراهم می آورند. درک این ویژگی ها برای سازندگان توکن و کاربران آن اهمیت دارد.

یکی از مهمترین جنبه ها مدیریت عرضه توکن است که می تواند به صورت عرضه ثابت عرضه با سقف قابل افزایش (Capped Mintable) یا عرضه نامحدود (Unlimited Mintable) باشد. قابلیت ضرب مجدد (Mintable) به مالک یا آدرس های دارای نقش خاص اجازه می دهد تا پس از استقرار تعداد جدیدی از توکن ها را ایجاد کرده و به عرضه کل اضافه کنند. قابلیت سوزاندن (Burnable) این امکان را فراهم می کند که هر کسی (یا تنها مالک/آدرس های مجاز) بتواند توکن های خود را از گردش خارج کرده و به آدرس «صفر» ارسال کند که این عمل باعث کاهش عرضه کل می شود.

قابلیت دسترسی مالکیت (Ownership) به این معنی است که یک آدرس خاص به عنوان مالک قرارداد تعیین می شود و می تواند توابع مدیریتی خاصی را فراخوانی کند مانند توابع مربوط به ضرب توکن یا توقف قرارداد. در مدل دسترسی مبتنی بر نقش (Role-Based Access) به جای یک مالک واحد نقش های مختلفی (مانند MINTER یا ADMIN) تعریف شده و به آدرس های مختلفی اختصاص داده می شوند که هر نقش دسترسی به مجموعه ای از توابع را فراهم می کند. در نهایت ویژگی کپی رایت (Copy Right) در برخی پلتفرم های توکن ساز به این معنی است که هیچ اثری از نام یا آدرس پلتفرم سازنده در کد یا جزئیات قرارداد هوشمند نهایی توکن شما باقی نمی ماند و توکن کاملاً مستقل به نظر می رسد.

انواع عرضه توکن

یکی از تصمیمات کلیدی در طراحی توکن BEP-20 تعیین مدل عرضه آن است. این مدل تأثیر مستقیمی بر کمیابی و پتانسیل ارزش گذاری توکن در آینده دارد و در کد قرارداد هوشمند تعریف می شود. سه مدل اصلی برای عرضه توکن وجود دارد: عرضه ثابت (Fixed Supply) عرضه با سقف (Capped Supply) و عرضه نامحدود (Unlimited Supply).

در مدل عرضه ثابت کل تعداد توکن هایی که قرار است وجود داشته باشند در همان زمان استقرار قرارداد مشخص می شود و پس از آن امکان ایجاد توکن جدید وجود ندارد (مگر از طریق توابع خاصی مانند استیکینگ که در لایه دیگری پیاده سازی می شوند). این مدل شبیه به بیت کوین است و کمیابی را تضمین می کند. در مدل عرضه با سقف یک حداکثر تعداد برای توکن ها تعیین می شود اما می توان تا رسیدن به این سقف توکن جدید ضرب (Mint) کرد. این مدل به پروژه اجازه می دهد تا در طول زمان توکن های بیشتری را وارد گردش کند اما یک محدودیت نهایی برای کنترل تورم دارد. در نهایت مدل عرضه نامحدود به این معنی است که هیچ سقفی برای تعداد کل توکن ها وجود ندارد و می توان به صورت نامحدود توکن جدید ضرب کرد. این مدل معمولاً برای توکن هایی با کاربردهای خاص که نیاز به انعطاف پذیری بالا در عرضه دارند استفاده می شود اما ریسک تورم را افزایش می دهد.

قابلیت ضرب مجدد

قابلیت ضرب مجدد (Mintable) یکی از ویژگی های اختیاری است که می توان به قرارداد هوشمند توکن BEP-20 اضافه کرد. اگر توکن شما قابلیت Mintable داشته باشد به آدرس یا آدرس هایی که دارای مجوز «Mint» هستند (معمولاً مالک قرارداد یا آدرس های با نقش MINTER) اجازه داده می شود تا پس از استقرار اولیه قرارداد تعداد جدیدی از توکن ها را ایجاد کرده و به عرضه در گردش اضافه کنند. این فرآیند با فراخوانی یک تابع خاص در قرارداد هوشمند توکن انجام می شود.

این قابلیت می تواند برای اهداف مختلفی مفید باشد مانند پاداش دادن به کاربران تأمین مالی عملیات پروژه یا اجرای مدل های اقتصادی خاص که نیاز به افزایش تدریجی عرضه دارند. با این حال قابلیت ضرب مجدد نیازمند مدیریت دقیق است زیرا می تواند منجر به تورم و کاهش ارزش توکن برای دارندگان فعلی شود. در قرارداد هوشمند معمولاً مکانیزمی برای کنترل اینکه چه کسی می تواند ضرب کند و چه زمانی و به چه میزان تعریف می شود. همچنین می توان قابلیتی برای غیرفعال کردن دائمی تابع ضرب پس از رسیدن به یک عرضه مشخص یا در زمان خاصی اضافه کرد تا از ضرب نامحدود جلوگیری شود.

قابلیت سوزاندن

قابلیت سوزاندن (Burnable) یکی دیگر از ویژگی های اختیاری و مهم در قراردادهای هوشمند توکن BEP-20 است. این قابلیت به دارندگان توکن اجازه می دهد تا بخشی یا تمام توکن های خود را به صورت دائمی از گردش خارج کنند. فرآیند سوزاندن معمولاً با ارسال توکن ها به یک آدرس خاص و غیرقابل استفاده (مانند آدرس صفر یا 0x000…000) انجام می شود که توکن های ارسال شده به آن آدرس برای همیشه غیرقابل دسترسی می شوند. برخی قراردادها ممکن است تابع خاصی برای سوزاندن داشته باشند که توسط مالک یا کاربران فراخوانی می شود.

سوزاندن توکن ها باعث کاهش عرضه کل و عرضه در گردش توکن می شود. این عمل می تواند برای اهداف مختلفی انجام شود از جمله افزایش کمیابی توکن (که به طور بالقوه می تواند ارزش آن را افزایش دهد) اجرای مکانیزم های اقتصادی مانند کارمزد تراکنش که سوزانده می شود یا به عنوان بخشی از برنامه های وفاداری یا بازخرید توکن. اگر قرارداد توکن شما قابلیت Burnable داشته باشد هر کاربری می تواند توکن های خود را بسوزاند. در برخی موارد ممکن است تنها مالک یا آدرس های مجاز قادر به سوزاندن توکن باشند.

قابلیت دسترسی مالکیت

قابلیت دسترسی مالکیت (Ownership) در قرارداد هوشمند توکن BEP-20 یک مدل کنترلی ساده است که در آن یک آدرس واحد به عنوان «مالک» قرارداد تعیین می شود. این آدرس معمولاً همان آدرسی است که قرارداد را مستقر کرده است. مالک قرارداد دارای اختیارات ویژه ای است و می تواند توابع خاصی را در قرارداد هوشمند که برای مدیریت توکن طراحی شده اند فراخوانی کند. این توابع می توانند شامل ضرب توکن های جدید (اگر قرارداد Mintable باشد) توقف موقت انتقال توکن ها (در صورت وجود قابلیت Pausable) یا ارتقاء قرارداد به نسخه جدیدتر باشند.

این مدل مالکیت ساده ترین راه برای مدیریت اولیه توکن است اما دارای نقطه ضعفی نیز می باشد: اگر کلید خصوصی مربوط به آدرس مالک به خطر بیفتد یا مالک آن را گم کند امنیت و کنترل توکن به خطر می افتد. بسیاری از قراردادهای هوشمند دارای تابعی برای انتقال مالکیت (Transfer Ownership) هستند که به مالک فعلی اجازه می دهد کنترل قرارداد را به آدرس دیگری واگذار کند. این ویژگی به سازندگان توکن اجازه می دهد تا پس از راه اندازی اولیه کنترل را به یک آدرس چند امضایی (Multi-signature Wallet) یا یک قرارداد مدیریتی غیرمتمرکز منتقل کنند تا ریسک تمرکز را کاهش دهند.

دسترسی مبتنی بر نقش

دسترسی مبتنی بر نقش (Role-Based Access Control – RBAC) یک مدل کنترلی پیشرفته تر برای قراردادهای هوشمند توکن BEP-20 نسبت به مدل مالکیت ساده است. در این مدل به جای داشتن یک مالک واحد با تمام اختیارات نقش های مختلفی تعریف می شوند که هر نقش مجموعه ای از مجوزها را برای فراخوانی توابع خاصی در قرارداد هوشمند دارد. به عنوان مثال ممکن است نقش «MINTER» برای آدرس هایی تعریف شود که اجازه ضرب توکن جدید را دارند و نقش «ADMIN» برای آدرس هایی که می توانند نقش ها را به آدرس های دیگر اختصاص دهند یا حذف کنند.

این مدل انعطاف پذیری و امنیت بیشتری را فراهم می کند. با اختصاص نقش های مختلف به آدرس های مختلف یا حتی قراردادهای هوشمند دیگر می توان مسئولیت های مدیریتی را توزیع کرد و از تمرکز بیش از حد قدرت در یک آدرس واحد جلوگیری نمود. به عنوان مثال می توان نقش MINTER را به یک قرارداد هوشمند که منطق پیچیده تری برای انتشار توکن بر اساس شرایط خاص دارد اختصاص داد. مدیریت نقش ها نیز معمولاً توسط آدرس های دارای نقش ADMIN انجام می شود. این مدل به خصوص برای پروژه های بزرگتر و پیچیده تر که نیاز به مدیریت چند سطحی و توزیع اختیارات دارند مناسب است.

کپی رایت

ویژگی «کپی رایت» (Copy Right) در زمینه ساخت توکن با استفاده از برخی پلتفرم ها یا ابزارهای توکن ساز به قابلیتی اشاره دارد که اطمینان حاصل می کند هیچ گونه ارجاع نام یا آدرسی از پلتفرم یا ابزاری که برای ساخت توکن استفاده شده است در کد نهایی قرارداد هوشمند توکن یا در متادیتای عمومی آن درج نشود. به عبارت دیگر با فعال کردن این ویژگی توکن ساخته شده کاملاً مستقل و بدون هیچ وابستگی ظاهری به ابزار سازنده به نظر می رسد.

این موضوع برای سازندگان توکن که می خواهند پروژه آن ها کاملاً حرفه ای و مستقل به نظر برسد و هیچ ارتباطی با ابزار خاصی که برای تسهیل فرآیند فنی ساخت استفاده شده نداشته باشد اهمیت دارد. این ویژگی به حفظ برند و اعتبار پروژه کمک می کند. در سطح فنی این بدان معناست که کامپایلر یا پلتفرم سازنده هنگام تولید بایت کد و ABI قرارداد هوشمند هیچ اطلاعات اضافی مرتبط با خود را در آن قرار نمی دهد که در هنگام بررسی کد قرارداد در کاوشگرهای بلوک قابل مشاهده باشد. این اطمینان را می دهد که توکن شما یک دارایی دیجیتال کاملاً بومی و مستقل در شبکه BSC است.

عملکرد توکن

پس از استقرار موفقیت آمیز قرارداد هوشمند توکن BEP-20 بر روی بایننس اسمارت چین توکن شما شروع به کار می کند و قابل استفاده می شود. عملکرد اصلی یک توکن BEP-20 شامل قابلیت انتقال (Transfer) بین کیف پول های مختلف بررسی موجودی (BalanceOf) هر آدرس و تأیید مجوز خرج کردن (Approve/Allowance) توکن ها توسط یک آدرس به آدرس دیگر برای استفاده در قراردادهای هوشمند یا صرافی های غیرمتمرکز است. این توابع پایه در استاندارد BEP-20 تعریف شده اند و هر قرارداد توکن مطابق با این استاندارد باید آن ها را پیاده سازی کند.

عملکرد توکن شما فراتر از این توابع پایه نیز می تواند باشد و به ویژگی های اختیاری که در قرارداد هوشمند آن گنجانده شده اند بستگی دارد. به عنوان مثال اگر قابلیت Mintable فعال باشد آدرس های مجاز می توانند توکن جدید ایجاد کنند. اگر Burnable باشد توکن ها می توانند سوزانده شوند. تعامل با توکن از طریق کیف پول های سازگار با BEP-20 یا مستقیماً از طریق فراخوانی توابع قرارداد هوشمند با استفاده از ابزارهایی مانند BscScan انجام می شود. هر تراکنش مربوط به توکن (مانند انتقال یا ضرب) بر روی بلاک چین ثبت شده و قابل پیگیری در کاوشگرهای بلوک خواهد بود.

مفاهیم مرتبط در اکوسیستم بایننس اسمارت چین

برای درک کامل فرآیند ساخت توکن و نحوه عملکرد آن در شبکه بایننس اسمارت چین آشنایی با برخی مفاهیم کلیدی در این اکوسیستم ضروری است. این مفاهیم شامل ابزارهایی برای مشاهده و پیگیری تراکنش ها انواع برنامه های کاربردی روی شبکه و نحوه پرداخت هزینه ها هستند. بایننس اسمارت چین (BSC) یک بلاک چین با قابلیت اجرای قراردادهای هوشمند است که به موازات بایننس چین اصلی کار می کند و با ماشین مجازی اتریوم (EVM) سازگار است. این سازگاری باعث می شود توسعه دهندگان بتوانند به راحتی برنامه ها و قراردادهای هوشمند اتریوم را به BSC منتقل کنند.

یکی از ابزارهای مهم در این اکوسیستم Block Explorerها هستند که امکان مشاهده جزئیات بلوک ها تراکنش ها آدرس ها و قراردادهای هوشمند را فراهم می کنند. BscScan معروف ترین Block Explorer برای بایننس اسمارت چین است. مفهوم دیگر DApp یا برنامه غیرمتمرکز است که کدهای اجرایی آن بر روی یک شبکه توزیع شده مانند BSC اجرا می شود. DAppها می توانند رابط کاربری داشته باشند که با کدهای پشت صحنه در بلاک چین ارتباط برقرار می کند. نهایتاً Gas مفهومی برای اندازه گیری هزینه محاسباتی لازم برای اجرای عملیات در شبکه BSC است که به صورت BNB پرداخت می شود و برای جلوگیری از اسپم و تخصیص بهینه منابع شبکه استفاده می گردد.

Block Explorer

کاوشگر بلوک یا Block Explorer ابزاری آنلاین و حیاتی برای مشاهده و پیگیری فعالیت ها در یک بلاک چین است. در اکوسیستم بایننس اسمارت چین BscScan (bscscan.com) معروف ترین و پرکاربردترین Block Explorer محسوب می شود. Block Explorerها مانند یک موتور جستجو برای بلاک چین عمل می کنند و به کاربران اجازه می دهند تا جزئیات مربوط به بلوک های جدید تراکنش های انجام شده موجودی کیف پول ها آدرس قراردادهای هوشمند و کدهای آن ها را مشاهده کنند.

با استفاده از BscScan می توانید وضعیت تراکنش مربوط به استقرار توکن خود را بررسی کنید آدرس قرارداد هوشمند توکن ساخته شده را پیدا کنید عرضه کل و عرضه در گردش توکن را مشاهده کنید و تمام تراکنش های مربوط به توکن خود را پیگیری کنید. همچنین می توانید کد منبع قرارداد هوشمند توکن را (در صورت تأیید شدن) در BscScan مشاهده کنید تا از عملکرد آن مطمئن شوید. BscScan اطلاعات شفاف و عمومی از تمام فعالیت های روی شبکه BSC را در اختیار کاربران قرار می دهد و ابزاری ضروری برای هر کسی است که با این شبکه کار می کند به خصوص سازندگان و کاربران توکن ها.

DApp

DApp مخفف Decentralized Application یا برنامه غیرمتمرکز است. یک DApp برخلاف برنامه های سنتی که بر روی سرورهای متمرکز اجرا می شوند کدهای پشت صحنه و منطق اصلی خود را بر روی یک شبکه بلاک چین غیرمتمرکز مانند بایننس اسمارت چین اجرا می کند. این بدان معناست که هیچ نهاد یا سرور واحدی کنترل کامل بر DApp ندارد و عملکرد آن توسط شبکه توزیع شده تضمین می شود.

DAppها از قراردادهای هوشمند برای پیاده سازی منطق اصلی خود استفاده می کنند. به عنوان مثال یک صرافی غیرمتمرکز (DEX) مانند PancakeSwap که بر روی BSC اجرا می شود یک DApp است که از قراردادهای هوشمند برای مدیریت استخرهای نقدینگی و انجام مبادلات توکن استفاده می کند. یک DApp می تواند دارای یک رابط کاربری فرانت اند باشد که در هر زبانی نوشته شده و از طریق یک مرورگر یا اپلیکیشن قابل دسترسی است اما این رابط کاربری با کدهای اجرایی روی بلاک چین تعامل دارد. ویژگی کلیدی DAppها شفافیت (کد و داده ها روی بلاک چین عمومی هستند) مقاومت در برابر سانسور و عدم نیاز به اعتماد به یک نهاد مرکزی است. توکن های BEP-20 اغلب به عنوان دارایی های قابل استفاده یا نماینده سهام در DAppهای مختلف در اکوسیستم BSC عمل می کنند.

Gas

Gas در بایننس اسمارت چین همانند اتریوم واحدی برای اندازه گیری میزان کار محاسباتی لازم برای اجرای یک عملیات یا تراکنش بر روی شبکه است. هر عملیاتی که بر روی بلاک چین انجام می شود از یک انتقال ساده توکن گرفته تا اجرای پیچیده یک قرارداد هوشمند مقدار مشخصی Gas مصرف می کند. هزینه نهایی یک تراکنش با ضرب مقدار Gas مصرفی در قیمت Gas (که توسط کاربر تعیین می شود و بر حسب Gwei واحد کوچکتر BNB بیان می شود) محاسبه می گردد. این هزینه به ولیدیتورهایی پرداخت می شود که تراکنش ها را پردازش و در بلوک ها ثبت می کنند.

مفهوم Gas برای جلوگیری از اجرای عملیات بی نهایت یا اسپم بر روی شبکه ضروری است. با ملزم کردن کاربران به پرداخت هزینه برای هر عملیات محاسباتی منابع شبکه به صورت بهینه تخصیص داده می شوند. عملیات های پیچیده تر مانند استقرار یک قرارداد هوشمند یا تعامل با یک DApp پیچیده معمولاً Gas بیشتری نسبت به یک انتقال ساده توکن مصرف می کنند. قیمت Gas می تواند بسته به ترافیک شبکه نوسان داشته باشد؛ در زمان های شلوغی شبکه کاربران ممکن است برای پردازش سریع تر تراکنش هایشان قیمت Gas بالاتری پیشنهاد دهند. پرداخت هزینه Gas در BSC با استفاده از ارز بومی این شبکه یعنی BNB انجام می شود.

سلب مسئولیت

لازم به ذکر است که ساخت و راه اندازی یک توکن ارز دیجیتال به ویژه با هدف استفاده عمومی یا تجاری با مسئولیت های قابل توجهی همراه است. این مقاله صرفاً جنبه آموزشی و راهنمایی برای فرآیند فنی ساخت توکن بر بستر بایننس اسمارت چین را پوشش می دهد. سازنده توکن به تنهایی مسئول عملکرد امنیت و قانونی بودن توکن ساخته شده و هرگونه استفاده یا کاربرد مرتبط با آن است.

پلتفرم ها یا ابزارهایی که برای ساخت توکن استفاده می شوند و همچنین اطلاعات ارائه شده در این راهنما هیچ گونه مسئولیتی در قبال موفقیت یا شکست پروژه توکن شما ارزش توکن یا هرگونه خسارت مالی یا قانونی ناشی از استفاده از توکن ساخته شده ندارند. سازندگان توکن باید قبل از راه اندازی رسمی از امنیت قرارداد هوشمند خود اطمینان حاصل کرده جوانب حقوقی و مقرراتی مربوط به عرضه توکن در منطقه خود را بررسی کنند و شفافیت کافی در مورد پروژه و توکن خود برای کاربران و سرمایه گذاران احتمالی فراهم آورند.

توکن ساز چیست؟

توکن ساز ابزار یا پلتفرمی است که به کاربران اجازه می دهد بدون نیاز به دانش برنامه نویسی قرارداد هوشمند توکن خود را بر روی بلاک چین های مختلف مانند بایننس اسمارت چین ایجاد و مستقر کنند.

هزینه ساخت توکن چقدر است؟

هزینه اصلی ساخت توکن بر بستر بایننس اسمارت چین پرداخت هزینه Gas (کارمزد شبکه) به صورت BNB برای استقرار قرارداد هوشمند است که معمولاً مبلغ کمی (در حد چند دلار) می باشد. برخی پلتفرم های توکن ساز ممکن است هزینه اضافی نیز دریافت کنند.

تفاوت کوین و توکن چیست؟

کوین ارز دیجیتالی است که بر روی بلاک چین مستقل خود کار می کند (مانند بیت کوین و اتریوم) در حالی که توکن بر روی بلاک چین یک کوین دیگر ساخته می شود و از زیرساخت آن بلاک چین استفاده می کند (مانند توکن های BEP-20 بر روی BSC).

Gas در BSC چیست؟

گس (Gas) در بایننس اسمارت چین واحدی است برای اندازه گیری هزینه محاسباتی لازم برای اجرای تراکنش ها و قراردادهای هوشمند روی شبکه که با ارز BNB پرداخت می شود.

BscScan چیست و چه کاربردی دارد؟

BscScan یک کاوشگر بلوک برای بایننس اسمارت چین است که به کاربران امکان مشاهده و پیگیری تمام تراکنش ها بلوک ها آدرس ها و قراردادهای هوشمند روی این شبکه را می دهد.

DApp چیست؟

DApp یا برنامه غیرمتمرکز برنامه ای است که کدهای اجرایی و منطق اصلی آن بر روی یک شبکه بلاک چین توزیع شده مانند بایننس اسمارت چین اجرا می شود نه بر روی سرورهای متمرکز.

آیا امکان سوزاندن توکن (Burn) وجود دارد؟

بله اگر قرارداد هوشمند توکن با قابلیت سوزاندن (Burnable) طراحی شده باشد امکان کاهش عرضه توکن با ارسال آن ها به آدرس غیرقابل دسترسی وجود دارد.

آیا می توان بعد از ساخت توکن توکن جدید تولید کرد (Mint)؟

بله اگر قرارداد هوشمند توکن با قابلیت ضرب مجدد (Mintable) طراحی شده باشد آدرس های مجاز می توانند پس از استقرار توکن های جدیدی ایجاد کرده و به عرضه اضافه کنند.

چگونه توکن ساخته شده را به کیف پول اضافه کنیم؟

برای اضافه کردن توکن BEP-20 ساخته شده به کیف پول هایی مانند متاماسک باید آدرس قرارداد هوشمند توکن را در قسمت افزودن توکن سفارشی (Add Custom Token) در کیف پول وارد کنید.