پرویزخان، جومونگ و سوباسای ایرانی

حافظه ورزشی ما پر است از خاطرات تلخ و شیرینی که با هر مسابقه تیم های ملی یا رقابت قهرمانان ملی ، به یادگار مانده است. چه روزها و شب هایی که با هم شاد شدیم و غصه خوردیم؛ چه مسابقاتی که از سحر تا سپیده بیدار ماندیم و ورزشکارانمان را تا آخرین ثانیه همراهی کردیم. برایشان دعا کردیم، انرژی فرستادیم، حرص خوردیم و سر بر سجده گذاشتیم و با پیروزی شان همدل و هم صدا با شور جمعی از کوچه پس کوچه های روستاها تا میادین شهرها، فریاد شادی سر دادیم.

درست است که این همدلی ها محدود به ایران و ایرانی نمی شود و تقریبا هر کشوری علاقمند به پیروزی تیم خود و قهرمان خود است؛ اما رنگ و بوی این همدلی در میان مردمانی با پیشینه نوع دوستی و مهربانی، حتما متفاوت و دلپذیرتر است، که همین یعنی سرمایه. سرمایه ای از طیف گسترده مردم در حمایت از قهرمانان سرزمینشان؛ از کودک خردسال گرفته تا مادر سالخورده، بی آنکه حتی نام قهرمان خود را بداند، یا چشم هایش یاری کند تا به صفحه تلویزیون، نگاه کند، برایش نماز می خواند و دعاگویش است.

دختران و پسرانی که نه تنها هواخواه تیم ایران هستند، بلکه خود نیز علاقمند به فعالیت در رشته های مختلف ورزشی اند و با همه محدودیت ها و کمبود امکانات، خود را تا سطوح فراملی ارتقا می دهند. هوادارانی که با تقبل هزینه های قابل توجه، برای تیمشان به کشوری دیگر در قاره ای دیگر عزیمت می کنند تا از نزدیک به ملی پوشان خود دلگرمی بدهند. هوادارانی که سال ها است مهاجرت کرده اند ولی در هرکجای کره خاکی، باز دلشان برای ایران و نماینده ورزشی ایرانی می تپد.

اما این همه سرمایه ملی چگونه حمایت شده اند؟ چه برنامه ای برای آن ها تدوین شده و در دستور کار قرار گرفته است؟ در حالی که قهرمان ما در اثر کم توجهی یا بی توجهی فراموش می شود و هر روز از نداشتن الگو و عدم قهرمان پروری برای فرزندانمان شعار می دهیم، کشوری مانند ژاپن از دهه ها قبل، در تخلیات و انیمیشن های خود، تولید قهرمان می کند. «سوباسو»ی خیالی در ذهن کودکان چند نسل گذشته ژاپنی شکل می گیرد و با یک برنامه ریزی درست و مدون سال ها بعد از میان بیننده های همین مجموعه کارتونی، نسل موفق فوتبالی شکل می گیرد که می تواند چهار دوره از قهرمانی جام ملت های آسیا را برای ژاپن به ارمغان آورد.

طی سال های اخیر سینما و تلویزیون ما نیز آثاری با محوریت ورزش و البته با محوریت قهرمانان مرد و زن تولید کرده که شاید بارزترین آن ها سینمایی «جهان پهلوان تختی» باشد. اما همان هم با استاندارهای سینمای ورزشی جهان و حتی با ذهنیات زنده یاد علی حاتمی، بنیانگذار اصلی فیلم، فاصله داشت. جوان و نوجوان امروز ما تشنه ساختاری از سینما است که بتواند تا اندازه ای با فیلم های روز دنیا برابری کند و جذابیت های تصویری و داستانی آن به حدی باشد که به جای دنبال کردن «جومونگ» قهرمان افسانه ای و عاریه ای کره ای، قهرمانان ملی خود را دنبال کند؛ تصویر او را بر جلد دفاتر درسی خود ببیند، عروسک نمادین او را بخرد، بیلبوردهایش را ببیند و… کارهایی که تاکنون برای هیچ ورزشکار و قهرمان ورزشی ایرانی انجام نشده ولی تا بخواهیم برای سوباسو و جومونگ و حتی ورزشکاران خارجی عکس و پوستر چاپ کرده ایم.

بخش عمده قهرمان و قهرمان پروری در ایران نه فقط به دلیل نبود امکانات و کننده کار بوده، بلکه بیشتر درگیر کج سلیقگی برخی مدیران و مسیولان شده است.

با این همه، تاریخ ورزش ایران، لحظات ناب و به یاد ماندنی کم به خود ندیده است؛ از کشتی که ریشه در سرزمین کهن ایران باستان دارد تا فوتبال، فوتسال، وزنه برداری و تیر اندازی تا والیبال، بوکس، سوارکاری، شطرنج و مانند آن. لحظاتی که ثانیه های افتخار آفرین آن را قهرمانان و دلاوران مرد و زن رقم زده و در یادها حک کرده اند.

چه نام هایی که از گذشته ها چون غلامرضا تختی جاودانه شدند و چه نام هایی که جزو فراموش شدگانند. چه آنان که به حق نتیجه تلاش خود را گرفتند و چه عباس جدیدی هایی که با نا داوری، حق مسلم شان به رقیبانی چون داگلاس آمریکایی، تقدیم شد. وقتی هنوز بعد از چند دهه، تصاویر گل صعود آفرین غزال تیز پایمان به جام جهانی 98 فرانسه را می بینیم، شیرینی آن ایام را در دل هایمان زنده می شود.

پس، مگر می شود دیدن یک فیلم سینمایی یا حتی انیمیشن سینمایی جذاب از اتفاقات ورزشی کشورمان، ما و حتی نسل های جدیدتر را به وجد نیاورد و انگیزه ورزشی نوجوانان را برنیانگیزد و موجب شکوفایی استعداد های جدید و قهرمانان جدید در آینده ای نزدیک نشود؟

و چه اتفاق نیکویی که سازمان اوج دست روی یک قهرمان واقعی یعنی زنده یاد پرویز دهداری گذاشته است. ورزشکاری که مرد اخلاق بود و رمز ماندگاری را در پایندی به اخلاقیات می دانست. باید «پرویزخان» را همراه با خانواده روی پرده بزرگ دید؛ لذت برد؛ هیجان زده شد و عبرت گرفت.

245245