صلح ارمنستان و آذربایجان؛ خیلی دور، خیلی نزدیک

مذاکرات صلح ارمنستان و جمهوری آذربایجان تاکنون در چند سطح برگزار شده اما بی نتیجه. اخیرا نیز وزیران امور خارجه 2 کشور در نشستی در قزاقستان با انجام گفت وگوها توافق کردند تا روند مذاکرات ادامه داشته باشد. با این حال هنوز با توجه اختلافات موجود مشخص نیست چه زمانی توافق صلح امضا می شود.

به گزارش تیتروز، مذاکرات صلح میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان در شرایطی ادامه دار شده که شرایط داخلی ایروان، مداخلات خارجی در سیاست های باکو و سایر عوامل منطقه ای و بین المللی موجب کندی روند گفت وگوها و دستیابی به یک توافق پایدار شده است.

ارمنستان و جمهوری آذربایجان تاکنون گفت وگوهای متعددی را در سطح سران 2 کشور و با وساطت کشورهایی مانند روسیه انحام داده اند، اما نتیجه چندانی نداشته است و پس از جنگ 2020 همواره شاهد تشدید تنش ها میان این 2 همسایه در قفقاز جنوبی بوده ایم.

در میانه درگیری شدید و تاریخی میان باکو و ایروان، نهایتا منطقه قره باغ کوهستانی پس از یک دوره طولانی کشمکش به جمهوری آذربایجان بازگشت اما مناقشات آن ها در موضوعات مختلف اعم از تمامیت ارضی و تحدید مرزها همچنان به قوت خود باقی بود تا این که اخیرا و پس از برگزاری هشتمین نشست کمیسیون های تعیین حدود مرزها، با موافقت ارمنستان چهار روستا که از اوایل دهه 1990 میلادی در کنترل این کشور بود به جمهوری آذربایجان بازگردانده شد.

«نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان می گوید به دلیل جلوگیری از وقوع جنگ این چهار روستا به جمهوری آذربایجان بازگردانده شده؛ اقدامی که البته با اعتراضات خیابانی در این کشور مواجه شده است.

ارمنستان چهار روستای مورد اختلاف مرزی را به جمهوری آذربایجان واگذار کرد

«الهام علی اف» رییس جمهور جمهوری آذربایجان گفت باکو و ایروان به درک مشترکی از نحوه شکل گیری یک معاهده صلح رسیده اند اما جزییات آن هنوز مورد توافق قرار نگرفته و هر 2 طرف نیاز به زمان دارند. «نیکول پاشینیان» نخست وزیر ارمنستان نیز گفت انتظار می رود قرارداد صلح پیش از پایان سال 2024 منعقد شود.

ارمنستان و جمهوری آذربایجان اخیرا با علامت گذاری حدود مرزها را تعیین کرده و مقامات 2 کشور این اقدام را گامی مثبت و رو به جلو برای روند صلح دانسته اند. پس از این اتفاق مقرر شد تا وزیران امور خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان در نشست آلماتی در قزاقستان گفت وگوهایی را درباره معاهده صلح داشته باشند. طرفین پس از این نشست 2 روزه که طی روزهای جمعه و شنبه برگزار شد، موافقت کردند تا مذاکرات صلح را ادامه دهند.

«قاسم جومارت توکایف» رییس جمهور قزاقستان در خصوص مذاکرات ایروان – باکو در آلماتی گفت این نشست می تواند به اجرای عملی توافقات میان ایروان و باکو و همچنین به برقراری صلح بلندمدت در قفقاز جنوبی کمک کند.

بر اساس اطلاعیه منتشر شده وزیران خارجه ارمنستان و جمهوری آذربایجان، آن ها از پیشرفت در مذاکرات درباره تعیین مرزی و توافق های به دست آمده استقبال کردند.

همچنین در این نشست مذاکرات برای بررسی مفاد پیش نویس «توافق دوجانبه بر روی ایجاد صلح و روابط دوجانبه بین جمهوری آذربایجان و ارمنستان» انجام شد در همین راستا موافقت شد تا مذاکرات در مورد موضوعات باقی مانده ای که هنوز درباره آن ها اختلاف نظر وجود دارد، ادامه داشته باشد.

با این روند پس از حل مناقشه قره باغ و علامت گذاری و تعیین حدود مرزها به نطر می رسد معادلات در قفقاز جنوبی تغییر کرده است.

گفت وگوهای آلماتی

«شعیب بهمن» کارشناس مسایل روسیه و قفقاز در مورد نشست آلماتی که با حضور وزرای خارجه جمهوری آذربایجان و ارمنستان برگزار شد، اظهار داشت: در این شرایط قزاقستان تنها نقش میزبان را دارد و نه میانجی، لذا معتقدم گفت وگوها به صورت رو در رو انجام می شود و در چنین شرایطی چون منافع طرف ثالث به شکل مستقیم در مذاکرات مطرح نیست، شاید دستیابی به نتیجه راحت تر باشد. 

وی ابراز داشت: همچنان مشکلات و اختلاف نظر در حوزه تمامیت ارضی و مسیرهای مواصلاتی وجود دارد اما به هر حال روند مذاکرات آغاز راهی است که طرفین مواضع خود را مطرح و بخواهند از طریق مذاکرات سیاسی به نتیجه برسند. 

این کارشناس مسایل قفقاز همچنین بیان کرد: انتظار می رود در مذاکرات هم افکار عمومی داخل ارمنستان و هم منافع بازیگران منطقه از جمله جمهوری اسلامی ایران لحاظ شود و خطوط قرمز ایران مورد توجه قرار گیرد. علاوه بر این مذاکرات روند مناسبی برای تعیین آینده مناسبات و روابط ارمنستان و جمهوری آذربایجان باشد. 

اختلافات میان ارمنستان و جمهوری آذربایجان به ویژه بر سر موضوعات مرزی و تمامیت ارضی به شکلی پیچیده است که روند مذاکرات را قطعا طولانی خواهد کرد. انتظار می رود طرفین با در نظر داشتن شرایط منطقه ای و موقعیت استراتژیک قفقاز جنوبی به گونه ای به درک مشترک برسند تا صلح پایدار در منطقه برقرار شود. 

پایان خبر تیتروز