۲۱ تیتروز در دنیای علم چه خبر؟

تقویم علم؛

به گزارش خبرگزاری علم و فناوری تیتروز تاریخ علم مملو از رویدادهای مهمی است که نوآوری ها کشف ها و حتی زادروزها و درگذشت های دانشمندان و مخترعان تاثیرگذار جهان را در برمی گیرد. در این تقویم علم وقایع مهم مصادف با امروز ۲۱ تیتروز برابر ۱۲ اکتبر را ورق می زنیم.  

*** 

استفاده از شُش آهنی  

۱۲ اکتبر ۱۹۲۸ میلادی برابر با ۲۱ تیتروز ۱۳۰۷ خورشیدی در بیمارستان اطفال بوستون شٌش آهنی روی اولین بیمارش دختر ۸ ساله ای که از فلج اطفال رنج می برد استفاده شد. ریه آهنی یک دستگاه فشار منفی است که بدن بیمار را به جز سر احاطه می کند و فشار اتمسفر منفی را با فشار محیطی متناوب می کند و در نتیجه در اثر پاسخ به فشار اضافی منفی قفسه سینه باز و بسته می شود و این گونه عمل دم و بازدهم انجام می شود. در دوره های فشار خارج از قفسه سینه ریه ها باد می کنند. فیلیپ درینکر و لوئیس آگاسیز شاو اولین ریه آهنی را در دانشگاه هاروارد و با کمک دو جاروبرقی ساختند. حدود یک سال و نیم قبل از بوستن نمونه ای از این دستگاه تنفس الکتریکی در بیمارستانی در نیویورک برای همه گیری فلج اطفال پس از جنگ نصب شد. امروزه به ندرت از این نوع ماشین استفاده می شود.  

تعلیق واکسیناسیون آنفلوآنزای خوکی 

۱۲ اکتبر ۱۹۷۶ میلادی برابر با ۲۲ تیتروز ۱۳۵۵ خورشیدی واکسیناسیون آنفلوآنزای خوکی در ایالات متحده پس از آن که سه فرد مسن در منطقه پیتسبورگ دچار حمله قلبی شدند و در عرض چند ساعت پس از تزریق واکسن جان خود را از دست دادند در ۹ ایالت متوقف شد. ۱۶ دسامبر دولت ایالات متحده که به طور فزاینده ای نگران گزارش هایی مبنی بر تأثیر واکسن بر مشکلات عصبی به ویژه سندرم نادر گیلن -باره بود این برنامه را به حالت تعلیق درآورد. تلاش سراسری واکسیناسیون در نتیجه ویروسی جدید آغاز شد که برای اولین بار در فورت دیکس نیوجرسی شناسایی شد و با برچسب آنفلوآنزای قاتل نامگذاری شد. کارشناسان آن را با آنفلوآنزای اسپانیایی ۱۹۱۸ مقایسه کردند و زنگ خطر بیماری همه گیر بزرگ احتمالی را به صدا درآوردند. درواقع این ویروس جدید هرگز از منطقه فورت دیکس خارج نشد. هرچند تحقیقات بعدی نشان داد که احتمالاً از نظر مرگ ومیر بسیار کم خطر از آنفلوآنزای اسپانیایی بوده است. 

وسخود ۱ 

۱۲ اکتبر ۱۹۶۴ میلادی برابر با ۲۱ تیتروز ۱۳۴۳ خورشیدی اتحاد جماهیر شوروی فضاپیمای وسخود ۱ را پرتاب کرد. خلبان و فرمانده این ماموریت سرهنگ ولادیمیر میخائیلوویچ کاماروف بود. وسخود ۱ اولین فضاپیمای چندسرنشین جهان و اولین سفینه ای بود که یک پزشک (بوریس بوریسوویچ یگوروف) و یک دانشمند (کنستانتین فئوکتیستوف) را به فضا برد. به دلیل شتا ب زدگی شوروی برای پرتاب فضاپیماهای وسخود قبل از پرواز فضاپیماهای جمینای ایالات متحده خدمه بدون لباس فضایی صندلی پرتاب اضطراری و برج فرار درمعرض خطر قرار گرفتند. این ماموریت تصاویر تلویزیونی خدمه را از فضا بازگرداند و تأثیر قابل توجهی در سراسر جهان داشت. خدمه وسخود ۱ پس از ۱۶ بار چرخش دور زمین ۱ روز و ۱۷ دقیقه پس از خروج از زمین با استفاده از موشک های برگشتی با چتر نجات به زمین بازگشتند. برای این فرود چترهای فضاپیما در ارتفاع ۷ کیلومتری باز شدند و در پی آن سامانه فرود نرم که از جریان گازهای نازل ها برای کاهش سرعت تماس نزدیک به صفر با زمین استفاده می کرد فعال شد.   

کاشف نیتروگلیسیرین 

۱۲ اکتبر ۱۸۱۲ میلادی برابر با ۲۱ تیتروز ۱۱۹۱ خورشیدی آسکانیو سوبرِرِو شیمی دان ایتالیایی کاشف نیتروگلیسیرین به دنیا آمد. سوبرِرِو با افزودن آهسته گلیسیرین به مخلوط اسید نیتریک و اسید سولفوریک ترکیب انفجاری نیتروگلیسیرین را در سال ۱۸۴۷کشف کرد. وقتی او قدرت انفجار حتی یک قطره از این ماده را در لوله آزمایش کشف کرد نام ترکیب جدید را پیروگلیسیرین گذاشت. سوبررو از پتانسیل مخرب کشفش وحشت زده شد و ازاین رو هیچ تلاشی برای توسعه اش انجام نداد هرچند این کشف به عنوان نیتروگلیسیرین یا روغن انفجار شناخته شد. تااینکه دو دهه بعد آلفرد نوبل نیتروگلیسیرین را با خاک دیاتومه ترکیب کرد و درحالی که این محصول برای انفجار سنگ به همان اندازه کار با نیتروگلیسیرین مفید بود اما ایمن تر شده بود. نوبل به عنوان مخترع و سازنده دینامیت ثروت زیادی به دست آورد.