آیا قند خون پایین می تواند باعث فشارخون بالا شود؟

آفتاب نیوز :

قند خون پایین که به آن هیپوگلیسمی می گویند به قندخونی گفته می شود که ۷۰ میلی گرم در دسی لیتر یا پایین تر باشد. علائم قند خون پایین شامل خستگی تعریق و گزگز لب ها می شود. فشارخون بالا نیز می تواند علامتی از قند خون پایین باشد.

قند خون پایین خصوصاً در افرادی که دیابت نوع اول دارند شایع است. در مورد این افراد پانکراس هیچ انسولینی تولید نمی کند یا انسولین خیلی کمی تولید می کند. اما در افرادی که دیابت نوع دوم دارند و انسولین یا دارو های خاص دیگری مصرف می کنند نیز این اتفاق می تواند رخ دهد.

قند خون پایین می تواند فشارخون را بالا ببرد

بدن ما انرژی موردنیازش را از گلوکز می گیرد که در کربوهیدرات هایی وجود دارد که ما از غذا ها می گیریم. انسولین مسئول جذب گلوکز از خون و رساندن آن به سلول هاست تا به صورت انرژی مصرف شود.

وقتی سطح قند خون ما پایین است بدن ما سعی می کند با ایجاد تغییرات گوناگون کار اندام های بدن را پیش ببرد مثلاً با افزایش ضربان قلب و افزایش فشارخون سیستولیک. یا مثلاً فشارخون مرکزی بدن را پایین می آورد.

اثرات بلندمدت قند خون پایین

اگر مکرراً قند خون افت کند می تواند باعث تغییرات دائمی در فشارخون شده و ریسک فشارخون بالا را در افرادی که دیابت دارند بالا ببرد. قند خون پایین همچنین ممکن است در بلندمدت منجر به تغییرات ادراکی و شناختی آریتمی قلبی و حملات قلبی شود.

فشارخون بالا رایج ترین ریسک فاکتور برای سکته مغزی است و گفته می شود می تواند ریسک مشکلات مغزی و قلبی و کلیوی را افزایش دهد. همچنین ممکن است اختلال در عملکرد ادراکی یا آسیب عضو رخ دهد؛ بنابراین اگر فشارخون بالا کنترل نشده باقی بماند حوادث جدی مانند سکته مغزی حمله قلبی نارسایی کلیوی و زوال عقل ممکن است اتفاق بیفتد.

فشارخون بالا باعث می شود دیوارهٔ عروق فشار غیرقابل تحملی را تجربه کنند که باعث می شود قلب سخت تر کار کند تا خون پمپاژ شود و این به عضله قلب آسیب می زند.

مطالعهٔ کوچکی روی ۲۲ فرد مبتلا به دیابت نوع اول نشان داد قند خون پایین با فشارخون بالا مرتبط است و دریافت هیپوگلیسمی ممکن است به مرورزمان موجب فشارخون بالا شود.

علائم فشارخون بالا

فشارخون بالا در کوتاه مدت که ناشی از قند خون پایین است می تواند ضربان قلب را بالا ببرد. علاوه بر این فشارخون بالا معمولاً علامت خاصی ندارد و تنها راه اینکه متوجه شوید چک کردن آن است.

چگونه از افت قند خون پیشگیری کنید؟. وعده های غذایی مکرر و متعادل داشته باشید.. میان وعده های سالم بخورید.. یاد بگیرید چگونه در خانه از وسیلهٔ تست گلوکز استفاده کنید.. دفترچه یادداشت تغذیه داشته باشید؛ چون کمکتان می کند تشخیص دهید چه چیز هایی باعث افت قند خونتان می شوند و تغییرات لازم را انجام دهید.

گاهی افت قند خون رخ می دهد حتی اگر سعی کنید از آن پیشگیری کنید؛ بنابراین خوب است قرص گلوکز یا دیگر کربوهیدرات های سریع العمل همیشه در دسترس داشته باشید مثلاً نصف یک موز یا یک مشت کشمش.

قانون ۱۵ – ۱۵ می تواند کمکتان کند قند خونتان را تدریجاً بالا ببرید: ۱۵ گرم کربوهیدرات سریع العمل بخورید و بعد از ۱۵ دقیقه سطح قند خونتان را چک کنید. اگر قند خونتان در عرض ۱۵ دقیقه به کربوهیدرات جواب نداد این الگو را تکرار کنید تا زمانی که سطح قند خونتان به حد نرمال برسد.

پیشگیری از افت قند خون به اندازه پیشگیری از فشارخون بالا اهمیت دارد؛ اما تنها راه حل نیست. در مورد ریسک فاکتور های خاص خودتان که ممکن است بر کنترل قند خون و فشار خونتان اثر بگذارند با پزشک مشورت کنید.

آیا پایین بودن سطح پتاسیم موجب افزایش فشارخون می شود؟

بله پایین بودن سطح پتاسیم می تواند فشارخون را بالا ببرد به همین دلیل دریافت میزان سالمی از پتاسیم در رژیم غذایی می تواند فشارخون را پایین بیاورد ریسک سکته مغزی را کاهش دهد و به پیشگیری از گرفتگی عضله کمک کند. اما بعضی از افرادی که مشکلات کلیوی دارند باید بااحتیاط بیشتری پتاسیم مصرف کنند؛ زیرا پتاسیم خیلی زیاد می تواند منجر به مشکلاتی شود.

آیا قند خون بر فشارخون اثر می گذارد؟

خیلی وقت ها افراد زیادی هم دچار فشارخون بالا هستند و هم دیابت. این دو عارضه اغلب با هم در افراد دیده می شوند و معمولاً هم یکی را پیش زمینه آن دیگری می دانند. مثلاً اگر شما دیابت داشته باشید (در مقایسه با کسی که دیابت ندارد) دوبرابر بیشتر احتمال دارد فشارخون بالا نیز داشته باشید و همچنین افرادی که فشارخون بالا دارند بیشتر احتمال دارد دچار مقاومت به انسولین باشند که یک ریسک فاکتور برای دیابت نوع دوم است.

ارتباط بین قند خون و فشارخون چیست؟

همراهی دیابت و فشارخون بالا تصادفی نیست. هم فشارخون و هم قند خون به واسطه حسگر کوچکی در گردن به نام شریان کاروتید دریافت می شوند.

تغییرات در شریان کاروتید می تواند به مرور باعث فعال سازی نامناسب و بلندمدت دستگاه عصبی سمپاتیک شود. این دستگاه عصبی طبیعتاً باید زمانی فعال شود که در موقعیت خطر هستید. دستگاه عصبی سمپاتیک هورمون هایی مانند آدرنالین ترشح می کند که یکی از عوارض آن افزایش ضربان قلب و فشارخون است و اثر دیگرش نیز ترشح گلوکز در خون به منظور تأمین فوری انرژی است.

در مطالعات انجام شده علت های مشترکی برای فشارخون بالا و قند خون بالا دیده شد. این دو عارضه در واقع ریسک فاکتور های مشترک زیادی دارند: التهاب مزمن مقاومت به انسولین چاقی تولید زیاد رادیکال های آزاد آسیب زننده به بافت یکجانشینی و بی تحرکی

 قند خون ممکن است مستقیماً بر فشارخون اثر بگذارد. قند خون بالا می تواند از چند طریق باعث فشارخون بالا شود یا آن را تشدید کند. مثلاً قند خون بالای درمان نشده به رگ ها آسیب می زند بنابراین دیوارهٔ رگ ها سفت شده و باریک تر می شوند و پلاک در آنها تجمع خواهد کرد؛ فرایندی که به آن تصلب شرایین می گویند.

تصلب شرایین بسته به اینکه کدام عروق را درگیر کرده است می تواند باعث فشارخون بالا شود.

ضمناً فشارخون بالای مزمن در بلندمدت موجب انسولین بالا شده و می تواند از طریق چند مکانیسم سبب افزایش فشارخون شود. مثلاً از طریق فعال سازی دستگاه عصبی سمپاتیک و یا مجبورشدن کلیه ها به کاهش بازجذب آب و سدیم. در نتیجه حجم خون بیشتر شده و فشار بیشتری به دیوارهٔ رگ ها وارد می شود.

جالب است بدانید پایین بودن قند خون که می تواند یک عارضه جانبی از برخی از دارو های دیابت باشد نیز می تواند فشارخون را بالا ببرد. قند خون پایین ناشی از مصرف دارو هایی مانند انسولین و سولفونیل اوره محرک یک واکنش استرسی از جمله ترشح گلوکاگون و اپی نفرین هستند. این هورمون ها نه تنها کبد را وادار به تولید گلوکز می کنند؛ بلکه معمولاً باعث افزایش هم زمان فشارخون و ضربان قلب نیز می شوند.