طراحی سایت کاربرپسند: از نکات اولیه تا پیشرفته

ورود به دنیای دیجیتال امروز تجربه ای فراتر از مشاهده صرف صفحات وب است؛ کاربران به دنبال تعامل روان دسترسی سریع به اطلاعات و حس رضایت در هر کلیک هستند. وب سایتی که نتواند این انتظارات را برآورده کند به سرعت در هیاهوی رقبا محو خواهد شد. طراحی کاربرپسند دیگر یک مزیت رقابتی نیست بلکه یک ضرورت انکارناپذیر برای بقا و موفقیت در فضای آنلاین محسوب می شود. این رویکرد پلی است میان اهداف کسب وکار و نیازهای واقعی کاربران که در نهایت منجر به افزایش تعامل بهبود نرخ تبدیل و تقویت وفاداری مخاطبان می گردد.

وب سایت کاربرپسند چیست و چرا حیاتی است؟

وب سایت کاربرپسند (User-Friendly Website) به وب سایتی اطلاق می شود که کاربران به راحتی می توانند در آن پیمایش کنند اطلاعات مورد نیاز خود را بیابند و وظایف مورد نظرشان را بدون سردرگمی یا تلاش زیاد به انجام برسانند. این مفهوم ارتباط تنگاتنگی با قابلیت استفاده (Usability) دارد و بر جنبه هایی مانند وضوح (Clarity) سادگی (Simplicity) کارایی (Efficiency) و رضایت کاربر (User Satisfaction) تمرکز دارد.

اهمیت حیاتی طراحی کاربرپسند در چند بُعد کلیدی قابل بررسی است :

1. کاهش نرخ پرش (Bounce Rate) : کاربرانی که در بدو ورود با ساختاری پیچیده ناوبری گیج کننده یا زمان بارگذاری طولانی مواجه شوند به سرعت سایت را ترک می کنند. طراحی کاربرپسند با ارائه یک تجربه روان کاربران را در سایت نگه می دارد.
2. افزایش نرخ تبدیل (Conversion Rate) : وقتی کاربران به راحتی محصول یا اطلاعات مورد نظر خود را پیدا می کنند و فرایند خرید یا ثبت نام ساده و شفاف است احتمال انجام اقدام مورد نظر (مانند خرید ثبت نام دانلود) به طور قابل توجهی افزایش می یابد.
3. بهبود سئو (SEO) : موتورهای جستجو مانند گوگل تجربه کاربری را به عنوان یک فاکتور رتبه بندی مهم در نظر می گیرند. وب سایت های کاربرپسند با زمان ماندگاری بالاتر (Higher Dwell Time) و نرخ پرش پایین تر سیگنال های مثبتی به موتورهای جستجو ارسال می کنند. Mobile-Friendliness (سازگاری با موبایل) نیز که بخشی از کاربرپسندی است یک فاکتور رتبه بندی مستقیم محسوب می شود.
4. تقویت اعتبار برند (Brand Reputation) : یک تجربه کاربری مثبت حس خوبی نسبت به برند در ذهن مخاطب ایجاد می کند. وب سایتی که استفاده از آن لذت بخش و کارآمد باشد تصویر حرفه ای و مشتری مداری از کسب وکار ارائه می دهد.
5. افزایش دسترسی پذیری (Accessibility) : طراحی کاربرپسند اغلب با اصول دسترس پذیری وب (Web Accessibility) هم پوشانی دارد و تضمین می کند که افراد با توانایی های مختلف (از جمله افراد دارای معلولیت) نیز بتوانند از وب سایت استفاده کنند.

ستون های اصلی طراحی کاربرمحور : اصول و استانداردها

طراحی کاربرپسند بر پایه مجموعه ای از اصول و استانداردهای اثبات شده بنا شده است که راهنمای عمل طراحان و توسعه دهندگان قرار می گیرد. درک و پیاده سازی این اصول سنگ بنای ایجاد تجارب دیجیتال موفق است :

• وضوح و سادگی (Clarity and Simplicity) : رابط کاربری باید عاری از هرگونه ابهام و پیچیدگی غیرضروری باشد. استفاده از زبان ساده برچسب های واضح برای دکمه ها و لینک ها و حذف عناصر بصری زائد به کاربر کمک می کند تا به سرعت هدف هر بخش را درک کند. قانون هیک (Hick’s Law) بیان می کند که زمان لازم برای تصمیم گیری با افزایش تعداد گزینه ها افزایش می یابد؛ بنابراین محدود کردن گزینه ها در هر مرحله به کاربرپسندی کمک می کند.
• سازگاری (Consistency) : عناصر طراحی (مانند رنگ ها فونت ها آیکون ها سبک دکمه ها) و الگوهای تعاملی (مانند نحوه عملکرد منوها یا فرم ها) باید در سراسر وب سایت یکسان باشند. این سازگاری به کاربران کمک می کند تا الگوها را بیاموزند و با اطمینان بیشتری در سایت حرکت کنند. ثبات داخلی (Internal Consistency) و ثبات خارجی (External Consistency) (هماهنگی با استانداردهای رایج وب) هر دو مهم هستند.
• ناوبری شهودی (Intuitive Navigation) : کاربران باید بتوانند به راحتی مسیر خود را در سایت پیدا کنند و بدانند در کجای ساختار سایت قرار دارند. استفاده از منوهای منطقی و سازمان یافته بردکرامب ها (Breadcrumbs) نوار جستجوی کارآمد و لینک های داخلی مرتبط از ارکان ناوبری شهودی هستند. معماری اطلاعات (Information Architecture – IA) قوی پیش نیاز اصلی ناوبری مؤثر است.
• بازخورد (Feedback) : سیستم باید همواره کاربر را از وضعیت فعلی و نتیجه اقداماتش مطلع سازد. این بازخورد می تواند بصری (تغییر رنگ دکمه پس از کلیک) متنی (پیام موفقیت آمیز بودن ارسال فرم) یا حتی انیمیشنی باشد. بازخورد مناسب به کاربر حس کنترل می دهد و از سردرگمی جلوگیری می کند.
• انعطاف پذیری و کارایی (Flexibility and Efficiency) : طراحی باید هم برای کاربران تازه کار و هم برای کاربران حرفه ای کارآمد باشد. ارائه میان بر ها (Shortcuts) برای کاربران حرفه ای و راهنمایی های کافی برای مبتدیان انعطاف پذیری سیستم را افزایش می دهد.
• پیشگیری از خطا (Error Prevention) : طراحی خوب باید تلاش کند تا از بروز خطاهای احتمالی توسط کاربر جلوگیری کند. استفاده از پیش فرض های هوشمند (Smart Defaults) تأیید اقدامات حساس (Confirmation Prompts) و ارائه راهنمایی های واضح در فرم ها به کاهش خطا کمک می کند. در صورت بروز خطا پیام های خطا باید واضح سازنده و غیراتهامی باشند.
• دسترس پذیری (Accessibility) : وب سایت باید برای همه کاربران صرف نظر از توانایی های فیزیکی یا شناختی آن ها قابل استفاده باشد. رعایت استانداردهای WCAG (Web Content Accessibility Guidelines) مانند استفاده از متن جایگزین (Alt Text) برای تصاویر کنتراست رنگ مناسب قابلیت پیمایش با صفحه کلید و سازگاری با صفحه خوان ها ضروری است.

نگاهی فنی به عناصر کاربرپسندی : تکنولوژی ها و ویژگی ها

کاربرپسندی تنها به اصول طراحی محدود نمی شود بلکه پیاده سازی فنی صحیح و استفاده از تکنولوژی های مناسب نیز نقش حیاتی در تحقق آن دارد :

• طراحی واکنش گرا (Responsive Design) : وب سایت باید به طور خودکار خود را با اندازه صفحه نمایش دستگاه های مختلف (دسکتاپ تبلت موبایل) تطبیق دهد. استفاده از Media Queries در CSS Flexbox و Grid Layout تکنیک های اصلی پیاده سازی طراحی واکنش گرا هستند. هدف ارائه تجربه مشاهده و تعامل بهینه در تمام دستگاه هاست.
• سرعت بارگذاری صفحه (Page Load Speed) : زمان انتظار طولانی برای بارگذاری صفحات یکی از بزرگترین عوامل نارضایتی کاربران و افزایش نرخ پرش است. تکنیک های فنی برای بهبود سرعت عبارتند از :
• بهینه سازی تصاویر : فشرده سازی تصاویر بدون افت کیفیت محسوس و استفاده از فرمت های مدرن مانند WebP.
• کوچک سازی (Minification) و فشرده سازی (Compression) : حذف کاراکترهای غیرضروری از کدهای HTML CSS و JavaScript (Minification) و فشرده سازی فایل ها با Gzip یا Brotli در سمت سرور.
• استفاده از حافظه پنهان مرورگر (Browser Caching) : ذخیره منابع استاتیک (CSS, JS, تصاویر) در مرورگر کاربر برای بارگذاری سریع تر در بازدیدهای بعدی.
• شبکه توزیع محتوا (CDN) : ذخیره کپی هایی از محتوای سایت در سرورهای متعدد در سراسر جهان برای کاهش تأخیر شبکه (Latency).
• Lazy Loading : بارگذاری تصاویر و ویدئوها تنها زمانی که به محدوده دید کاربر (Viewport) نزدیک می شوند.
• بهینه سازی کدهای سمت سرور و پایگاه داده : کاهش زمان پاسخ دهی سرور (TTFB – Time to First Byte).
• فونت و تایپوگرافی خوانا (Readable Fonts and Typography) : انتخاب فونت مناسب با خوانایی بالا اندازه فونت کافی (معمولاً حداقل ۱۶ پیکسل برای متن اصلی) فاصله خطوط (Line Height) مناسب و کنتراست کافی بین متن و پس زمینه برای خوانایی و تجربه کاربری بهتر ضروری است.
• فرم های کاربرپسند (User-Friendly Forms) : فرم ها نقاط تعاملی کلیدی هستند. طراحی آن ها باید شامل برچسب های واضح و همیشه قابل مشاهده اعتبارسنجی بی درنگ (Real-time Validation) پیام های خطای مشخص و راهنما فیلدهای ورودی مناسب (مانند input type=”email”) و تقسیم فرم های طولانی به مراحل کوچکتر باشد.
• تعاملات و انیمیشن های ظریف (Microinteractions and Subtle Animations) : انیمیشن های کوچک و هدفمند می توانند بازخورد بصری ارائه دهند توجه کاربر را جلب کنند و حس پویایی و مدرن بودن به رابط کاربری ببخشند. اما باید از انیمیشن های سنگین و بی دلیل که باعث حواس پرتی یا کندی می شوند پرهیز کرد.

انتخاب ابزار مناسب : مقایسه زبان ها فریمورک ها و سیستم های مدیریت محتوا

انتخاب تکنولوژی های مناسب تأثیر مستقیمی بر فرآیند توسعه نگهداری عملکرد و در نهایت کاربرپسندی وب سایت دارد :

• زبان های برنامه نویسی (Programming Languages) :
• Frontend : HTML (ساختار) CSS (ظاهر و استایل) و JavaScript (تعامل و پویایی) ستون های اصلی توسعه فرانت اند هستند. درک عمیق این سه زبان برای هر توسعه دهنده وب ضروری است.
• Backend : زبان های مختلفی مانند PHP (بسیار رایج به خصوص با وردپرس) Python (با فریمورک های Django و Flask) Node.js (اجرای جاوا اسکریپت در سمت سرور) Ruby (با فریمورک Rails) و Java یا C# (برای برنامه های بزرگ سازمانی) استفاده می شوند. انتخاب زبان بک اند به نیازهای پروژه تخصص تیم و زیرساخت موجود بستگی دارد.
• فریمورک های فرانت اند (Frontend Frameworks) :
• React, Angular, Vue.js : این فریمورک ها و کتابخانه ها به توسعه دهندگان کمک می کنند تا رابط های کاربری پیچیده و تعاملی را به صورت ساختاریافته و قابل نگهداری بسازند. آن ها با ارائه کامپوننت های قابل استفاده مجدد (Reusable Components) مدیریت وضعیت (State Management) و ابزارهای دیگر فرآیند توسعه را سرعت می بخشند و به ایجاد تجارب کاربری روان کمک می کنند. انتخاب بین آن ها اغلب به سلیقه تیم نیازهای پروژه و اکوسیستم موجود بستگی دارد.
• فریمورک های بک اند (Backend Frameworks) :
• Laravel (PHP), Django/Flask (Python), Express.js (Node.js), Ruby on Rails (Ruby) : این فریمورک ها ساختار ابزارها و کتابخانه هایی برای وظایف رایج بک اند مانند مسیریابی (Routing) کار با پایگاه داده احراز هویت و امنیت فراهم می کنند و توسعه برنامه های وب قوی و مقیاس پذیر را تسهیل می نمایند.
• سیستم های مدیریت محتوا (CMS – Content Management Systems) :
• WordPress : محبوب ترین CMS جهان انعطاف پذیر با جامعه کاربری بزرگ و هزاران افزونه و قالب. برای وبلاگ ها سایت های شرکتی و حتی فروشگاه های کوچک مناسب است. کاربرپسندی پنل مدیریت آن برای مدیران محتوا یک مزیت بزرگ است.
• Joomla & Drupal : CMSهای قدرتمند دیگری هستند که انعطاف پذیری بیشتری در برخی جنبه ها نسبت به وردپرس ارائه می دهند اما ممکن است پیچیدگی بیشتری برای کاربران عادی داشته باشند. Drupal به ویژه برای سایت های بزرگ با نیازهای امنیتی بالا شناخته می شود.
• Headless CMS : رویکردی مدرن که در آن بخش مدیریت محتوا (بک اند) از بخش نمایش (فرانت اند) جدا است. این امکان را می دهد که از هر تکنولوژی فرانت اندی (مانند React یا Vue) استفاده کرد و محتوا را از طریق API دریافت نمود. این روش انعطاف پذیری بالایی در طراحی و عملکرد ارائه می دهد.

انتخاب صحیح میان این ابزارها باید با در نظر گرفتن اهداف پروژه بودجه زمان مهارت تیم و نیازهای بلندمدت صورت گیرد.

تجربه کاربری (UX) در قلب طراحی کاربرپسند

تجربه کاربری (User Experience – UX) مفهومی گسترده تر از صرفاً طراحی رابط کاربری (UI) است و به کل احساسات برداشت ها و واکنش های کاربر در حین تعامل با یک محصول یا سیستم (در اینجا وب سایت) اشاره دارد. طراحی کاربرپسند زیرمجموعه ای حیاتی از UX است و به همین دلیل آموزش ui ux امری ضروری و تاثیرگذار است.

• تحقیق کاربری (User Research) : درک عمیق کاربران هدف نیازها اهداف و رفتارهای آن ها اولین قدم در طراحی UX محور است. روش هایی مانند مصاحبه با کاربران نظرسنجی ها ایجاد پرسونا (Personas) و تحلیل رقبا در این مرحله انجام می شود.
• معماری اطلاعات (IA) و طراحی ناوبری : سازماندهی منطقی محتوا و طراحی ساختار ناوبری سایت به گونه ای که کاربران به راحتی اطلاعات مورد نظر خود را بیابند. استفاده از کارت سورتینگ (Card Sorting) و ایجاد نقشه سایت (Sitemap) از ابزارهای این مرحله است.
• طراحی تعامل (Interaction Design – IxD) : تمرکز بر نحوه تعامل کاربر با عناصر وب سایت. طراحی جریان های کاری (Workflows) روان بازخوردهای مناسب و الگوهای تعاملی قابل پیش بینی بخش مهمی از IxD است.
• وایرفریمینگ (Wireframing) و پروتوتایپینگ (Prototyping) : ایجاد طرح های اولیه و کم جزئیات (وایرفریم) برای مشخص کردن ساختار و چیدمان صفحات و سپس توسعه پروتوتایپ های تعاملی برای تست جریان های کاربری قبل از شروع کدنویسی.
• تست کاربردپذیری (Usability Testing) : مشاهده کاربران واقعی در حال استفاده از وب سایت (یا پروتوتایپ) برای شناسایی مشکلات و نقاط ضعف در طراحی. این تست ها می توانند به صورت مدیریت شده (Moderated) یا بدون ناظر (Unmoderated) انجام شوند و بازخوردهای ارزشمندی برای بهبود فراهم می کنند.
• طراحی بصری (Visual Design) : اعمال اصول زیبایی شناسی تئوری رنگ تایپوگرافی و استفاده از تصاویر و آیکون ها برای ایجاد یک رابط کاربری جذاب و همسو با هویت برند ضمن رعایت اصول کاربردپذیری.

UX یک فرآیند تکرارشونده (Iterative) است که شامل چرخه طراحی تست و بهبود مداوم بر اساس بازخورد کاربران و داده های تحلیلی است.

بهینه سازی برای موتورهای جستجو و عملکرد : سئو فنی و سرعت بارگذاری

کاربرپسندی و بهینه سازی برای موتورهای جستجو (SEO) ارتباط تنگاتنگی با یکدیگر دارند. بسیاری از اقداماتی که برای بهبود تجربه کاربری انجام می شوند مستقیماً بر رتبه بندی سایت در نتایج جستجو نیز تأثیر مثبت دارند.

• سئو فنی (Technical SEO) : اطمینان از اینکه موتورهای جستجو می توانند به راحتی محتوای سایت را خزش (Crawl) ایندکس (Index) و درک (Understand) کنند. جنبه های کلیدی سئو فنی که با کاربرپسندی هم پوشانی دارند عبارتند از :
• سرعت سایت و Core Web Vitals : گوگل صراحتاً Core Web Vitals (LCP, FID, CLS) را به عنوان فاکتورهای رتبه بندی معرفی کرده است. بهینه سازی سرعت بارگذاری (که پیشتر بحث شد) برای هر دو (کاربر و موتور جستجو) حیاتی است.
• طراحی واکنش گرا و Mobile-First Indexing : از آنجایی که گوگل عمدتاً از نسخه موبایل سایت برای ایندکس و رتبه بندی استفاده می کند داشتن یک سایت کاملاً واکنش گرا و بهینه برای موبایل ضروری است.
• ساختار URL کاربرپسند و سئویی : استفاده از URLهای کوتاه توصیفی و حاوی کلمات کلیدی مرتبط.
• HTTPS : استفاده از گواهی SSL برای امنیت و به عنوان یک فاکتور رتبه بندی جزئی.
• نقشه سایت XML (XML Sitemap) : کمک به موتورهای جستجو برای یافتن تمام صفحات مهم سایت.
• ساختار داده های نشانه گذاری شده (Structured Data – Schema Markup) : کمک به موتورهای جستجو برای درک بهتر محتوای صفحات و نمایش ریچ اسنیپت ها (Rich Snippets) در نتایج جستجو.
• بهینه سازی عملکرد (Performance Optimization) : فراتر از سرعت بارگذاری اولیه عملکرد کلی سایت در حین تعامل کاربر نیز مهم است. این شامل پاسخ دهی سریع به اقدامات کاربر (Responsiveness) انیمیشن های روان و اجرای بهینه کدهای JavaScript می شود. ابزارهای Lighthouse و PageSpeed Insights گوگل می توانند به شناسایی مشکلات عملکردی کمک کنند.

به طور خلاصه وب سایتی که سریع امن سازگار با موبایل و دارای ساختار منطقی باشد هم برای کاربران و هم برای موتورهای جستجو جذاب تر خواهد بود.

چالش های رایج در مسیر طراحی کاربرپسند و راهکارهای غلبه بر آن ها

ایجاد یک وب سایت واقعاً کاربرپسند همواره با چالش هایی همراه است :

• تعادل میان زیبایی و کاربردپذیری : گاهی اوقات طراحان تمایل دارند از عناصر بصری بسیار جذاب اما غیرکاربردی استفاده کنند. راهکار : اولویت بندی کاربردپذیری و استفاده از زیبایی شناسی در خدمت بهبود تجربه نه به قیمت فدا کردن آن. تست کاربردپذیری می تواند به یافتن این تعادل کمک کند.
• تنوع کاربران و دستگاه ها : طراحی برای طیف وسیعی از کاربران با سطوح مختلف دانش فنی نیازهای متفاوت و استفاده از دستگاه های گوناگون (اندازه ها مرورگرها سیستم عامل های مختلف) پیچیده است. راهکار : طراحی واکنش گرا تحقیق کاربری گسترده برای درک نیازهای گروه های مختلف و تست روی دستگاه ها و مرورگرهای متعدد.
• محدودیت های فنی بودجه و زمان : پیاده سازی تمام اصول ایده آل کاربرپسندی ممکن است با محدودیت های پروژه مواجه شود. راهکار : اولویت بندی بر اساس تأثیرگذارترین بهبودها استفاده از راهکارهای چابک (Agile) و طراحی تکرارشونده (Iterative Design) برای بهبود مستمر در طول زمان.
• نگهداری و به روزرسانی مداوم : کاربرپسندی یک هدف ثابت نیست. با تغییر تکنولوژی ها الگوهای رفتاری کاربران و اهداف کسب وکار وب سایت نیازمند بازبینی و بهبود مداوم است. راهکار : اختصاص منابع برای نگهداری تحلیل مستمر داده های وب (Web Analytics) و جمع آوری بازخورد کاربران به صورت منظم.
• مقاومت در برابر تغییر : گاهی ذینفعان پروژه یا حتی اعضای تیم ممکن است نسبت به پذیرش اصول کاربرمحور یا تغییر طراحی های موجود مقاومت نشان دهند. راهکار : ارائه داده ها و شواهد (مانند نتایج تست کاربردپذیری یا آمار بهبود نرخ تبدیل) برای نشان دادن مزایای طراحی کاربرپسند و آموزش اهمیت آن.

نتیجه گیری : فراتر از زیبایی به سوی کارایی و رضایت

طراحی وب سایت کاربرپسند فرآیندی چندوجهی است که ترکیبی از هنر طراحی مهندسی فنی روانشناسی کاربر و تحلیل داده را می طلبد. این رویکرد صرفاً به ایجاد ظاهری زیبا محدود نمی شود بلکه هدف اصلی آن افزایش کارایی (Efficiency) اثربخشی (Effectiveness) و رضایت (Satisfaction) کاربر در تعامل با وب سایت است. با اولویت دادن به نیازها و انتظارات کاربران از طریق تحقیق رعایت اصول طراحی استاندارد انتخاب تکنولوژی های مناسب و بهینه سازی مستمر بر اساس بازخورد و داده ها می توان تجارب دیجیتالی خلق کرد که نه تنها کاربران را جذب و حفظ می کنند بلکه به طور مستقیم به تحقق اهداف کسب وکار نیز کمک می نمایند. در نهایت یک وب سایت کاربرپسند سرمایه گذاری هوشمندانه ای است که بازدهی بلندمدت در قالب وفاداری مشتری اعتبار برند و موفقیت آنلاین به همراه خواهد داشت. این یک سفر مداوم برای بهبود است نه یک مقصد نهایی.

پرسش های متداول (FAQ)

۱. تفاوت اصلی بین تجربه کاربری (UX) و رابط کاربری (UI) چیست؟

• رابط کاربری (UI – User Interface) به جنبه های بصری و تعاملی وب سایت اشاره دارد؛ یعنی آنچه کاربر می بیند و با آن تعامل می کند (مانند دکمه ها منوها رنگ ها تایپوگرافی). UI بر ظاهر و حس (Look and Feel) تمرکز دارد.
• تجربه کاربری (UX – User Experience) مفهومی بسیار گسترده تر است و کل سفر و احساس کاربر در حین استفاده از وب سایت را در بر می گیرد. UX شامل تحقیق در مورد نیازهای کاربر معماری اطلاعات طراحی تعامل کاربردپذیری و همچنین UI می شود. به عبارت ساده UI بخشی از UX است و هدف UX اطمینان از این است که کل تجربه کاربر از ابتدا تا انتها مفید قابل استفاده مطلوب و معنادار باشد.

۲. چگونه می توان کاربرپسندی یک وب سایت را اندازه گیری کرد؟

اندازه گیری کاربرپسندی از طریق ترکیبی از روش های کمی و کیفی انجام می شود :

• روش های کمی :
• نرخ موفقیت در انجام وظیفه (Task Success Rate) : درصد کاربرانی که می توانند یک وظیفه مشخص (مانند یافتن یک محصول یا تکمیل فرم) را با موفقیت انجام دهند.
• زمان انجام وظیفه (Time on Task) : میانگین زمانی که کاربران برای تکمیل یک وظیفه صرف می کنند.
• نرخ خطا (Error Rate) : تعداد خطاهایی که کاربران در حین انجام وظایف مرتکب می شوند.
• تحلیل داده های وب (Web Analytics) : بررسی معیارهایی مانند نرخ پرش (Bounce Rate) زمان ماندگاری در صفحه (Time on Page) صفحات خروج (Exit Pages) و جریان های کاربری (User Flows).
• روش های کیفی :
• تست کاربردپذیری (Usability Testing) : مشاهده مستقیم کاربران و جمع آوری بازخورد کیفی آن ها در مورد مشکلات و نقاط قوت.
• نظرسنجی ها و پرسشنامه ها : پرسیدن مستقیم از کاربران در مورد رضایت و تجربه آن ها (مانند پرسشنامه SUS – System Usability Scale).
• مصاحبه با کاربران : گفتگوی عمیق برای درک بهتر دیدگاه ها و تجربیات کاربران.

۳. چرا دسترس پذیری وب (Web Accessibility) در طراحی کاربرپسند اهمیت دارد؟

دسترس پذیری وب به این معناست که وب سایت ها باید برای همه افراد از جمله افراد دارای معلولیت (مانند نابینایان کم بینایان ناشنوایان افراد دارای محدودیت های حرکتی یا شناختی) قابل استفاده باشند. اهمیت آن چندگانه است :

• اخلاقی و قانونی : فراهم کردن دسترسی برابر برای همه یک الزام اخلاقی و در بسیاری از کشورها یک الزام قانونی است (مانند استانداردهای WCAG).
• گسترش مخاطبان : با دسترس پذیر کردن وب سایت آن را برای بخش بزرگتری از جمعیت قابل استفاده می کنید (تخمین زده می شود حدود ۱۵٪ جمعیت جهان نوعی معلولیت دارند).
• بهبود UX برای همه : بسیاری از اصول دسترس پذیری (مانند متن خوانا ناوبری واضح کنتراست خوب) تجربه کاربری را برای همه کاربران بهبود می بخشد.
• تأثیر مثبت بر سئو : برخی جنبه های دسترس پذیری مانند استفاده صحیح از تگ های HTML و متن جایگزین برای تصاویر به نفع سئو نیز هست.

نادیده گرفتن دسترس پذیری به معنای محروم کردن بخشی از جامعه از دسترسی به اطلاعات و خدمات و همچنین از دست دادن مخاطبان بالقوه است.