روش به اجرا گذاشتن مهریه

مهریه، این حق قانونی و شیرین هر زنی، معمولاً وقتی اوضاع زندگی مشترک شکرآب می شود یا کار به جاهای باریک مثل طلاق می کشد، تازه یادش می افتد که می تواند تکیه گاه مالی خوبی باشد. مطالبه مهریه فرآیندی است که بسیاری از خانم ها در طول زندگی مشترک یا بعد از جدایی با آن روبرو می شوند و سوالات زیادی برایشان پیش می آید. برای به اجرا گذاشتن مهریه دو مسیر اصلی وجود دارد: یا از طریق اداره ثبت اسناد و املاک اقدام کنید، یا سراغ دادگاه خانواده بروید. هر کدام از این راه ها، پیچیدگی ها، هزینه ها و سرعت خاص خودش را دارد که با آگاهی از آن ها، می توانید بهترین مسیر را برای خودتان انتخاب کنید. در این مقاله به زبان ساده و خودمانی به تمامی این موارد می پردازیم تا دغدغه های شما در این زمینه کم شود.

مهریه چیست؟ آشنایی با مفاهیم و انواع آن

اول از همه بیایید ببینیم اصلاً مهریه چی هست. مهریه در واقع یک حق مالیه که با جاری شدن خطبه عقد، به ذمه مرد می افتد و زن مالک اون می شه. این یعنی مهریه یه جور بدهی شرعی و قانونیه که مرد باید بپردازه و زن هر وقت که خواست، می تونه اون رو مطالبه کنه. این حق، پشتوانه مالی مهمی برای خانم هاست و می تونه در شرایط مختلف زندگی، مثل یه سپر حمایتی عمل کنه.

انواع مهریه

شاید براتون سوال باشه که مگه مهریه چند نوعه؟ در واقع دو نوع اصلی داریم که دونستن تفاوتشون خیلی مهمه:

مهریه عندالمطالبه

این نوع مهریه، همون طور که از اسمش پیداست، هر زمان که زن بخواد، قابل مطالبه است. یعنی زن لازم نیست ثابت کنه شوهرش توانایی پرداخت داره یا نداره؛ همین که بگه مهریه ام رو می خوام، مرد باید بپردازه. اکثر مهریه های ثبت شده تو سند ازدواج از همین نوعند. مطالبه این مهریه نیازی به اثبات تمکن مالی زوج نداره و زن می تونه در طول زندگی مشترک یا بعد از جدایی، اون رو بخواد.

مهریه عندالاستطاعه

اینجا قضیه یه کوچولو فرق داره. برای اینکه زن بتونه مهریه عندالاستطاعه رو بگیره، اول باید ثابت کنه که مرد توانایی مالی برای پرداخت مهریه رو داره. یعنی اگه مرد بگه ندارم، زن باید با سند و مدرک نشون بده که مرد می تونه مهریه رو بده. این نوع مهریه کمتر رایجه و معمولاً در شرایط خاصی مثل وقتی که زوج می خوان مهریه رو خیلی بالا بنویسن و توافق می کنن که پرداختش به توانایی مالی مرد بستگی داشته باشه، استفاده می شه.

تفاوت های کلیدی بین این دو نوع مهریه رو می تونید توی جدول زیر ببینید:

ویژگی	مهریه عندالمطالبه	مهریه عندالاستطاعه
زمان مطالبه	هر زمان که زن بخواهد	هر زمان که زن بخواهد، مشروط به اثبات تمکن مالی مرد
نیاز به اثبات تمکن مالی	خیر، نیاز نیست	بله، زن باید تمکن مالی مرد را ثابت کند
سرعت اجرا	بالاتر، در صورت وجود اموال قابل توقیف	پایین تر، به دلیل نیاز به اثبات تمکن مالی
مرجع پیگیری	اداره ثبت یا دادگاه	فقط دادگاه

نکاتی درباره مهریه در انواع عقد

مهریه فقط مختص عقد دائم نیست، بلکه تو عقد موقت یا همون صیغه هم وجود داره، اما نحوه مطالبه اش یه تفاوت هایی داره. تو عقد دائم، همون طور که گفتیم، می شه از طریق اداره ثبت یا دادگاه اقدام کرد. اما اگه عقدتون موقت بوده باشه و خدای نکرده به مشکل برخوردید، یادتون باشه که برای مطالبه مهریه، فقط می تونید از طریق دادگاه خانواده اقدام کنید و اداره ثبت برای مهریه عقد موقت کاری نمی تونه بکنه.

شرایط لازم برای به اجرا گذاشتن مهریه

خب، حالا که فهمیدیم مهریه چیه و چند نوع داره، وقتشه بریم سراغ اینکه برای اجرا گذاشتنش چه شرایطی لازمه. فکر نکنید همین طوری می شه رفت و مهریه رو گرفت؛ یه سری قانون و قاعده داره که باید رعایت بشه.

شرایط عمومی و قانونی مهریه قابل مطالبه

برای اینکه مهریه قابل مطالبه باشه، باید چند تا ویژگی داشته باشه:

1. اول از همه، مهریه باید یه ارزش مالی داشته باشه. مثلاً اگه یه نفر بگه مهریه من بال پشه هست، خب این ارزش مالی نداره و نمی شه مطالبه اش کرد. باید یه چیزی باشه که بشه براش قیمت گذاشت، مثل سکه، طلا، ملک، یا مبلغی پول.
2. دوم، مهریه باید مشخص و معین باشه. یعنی دقیقاً معلوم باشه چیه و چقدره. نمی شه گفت هر چی تو آینده داشتی! باید تو سند ازدواج بنویسید ۱۱۰ سکه بهار آزادی یا یک دانگ آپارتمان در فلان آدرس.
3. سوم، مهریه باید رسمی در سند ازدواج ثبت شده باشه. اگه یه توافقی شفاهی کرده باشید، پیگیری اون خیلی سخت تره و شاید اصلاً امکان پذیر نباشه.
4. چهارم، مهریه باید حال باشه، نه مؤجل. یعنی چی؟ یعنی مرد تعهدی برای پرداختش در آینده، مثلاً بعد از فوت پدرش یا بعد از ده سال زندگی مشترک، نداده باشه. مهریه عندالمطالبه همیشه حال است و میشه هر وقت خواستید مطالبه کنید.

نکات حقوقی مهم پیش از اقدام

قبل از اینکه بخواهید مهریه رو به اجرا بگذارید، یه سری نکات هست که اگه بدونید، خیلی بهتون کمک می کنه و از خیلی از دردسرها جلوگیری می کنه:

حق حبس زوجه

یه حق خیلی مهم برای خانم ها هست به اسم حق حبس. این حق میگه اگه عقد کردید و هنوز با هم زندگی مشترک (تمکین خاص) رو شروع نکردید، می تونید از همسرتون بخواید که اول مهریه تون رو بده، بعد زندگی مشترک رو شروع کنید. البته این حق فقط برای مهریه عندالمطالبه است و در صورتی که زن قبلاً از همسرش تمکین خاص کرده باشه، دیگه نمی تونه از این حق استفاده کنه. دونستن این حق می تونه اهرم فشار خوبی باشه، مخصوصاً اگه فکر می کنید همسرتون ممکنه بعداً برای پرداخت مهریه بهانه بیاره.

تاثیر باکره بودن یا نبودن

این مورد یه نکته خیلی حساس و مهمه. اگه خدای نکرده قبل از اینکه رابطه زناشویی اتفاق بیفته، کار به طلاق یا مطالبه مهریه بکشه و زن باکره باشه، مرد فقط موظف به پرداخت نصف مهریه است. اما اگه رابطه زناشویی انجام شده باشه، زن می تونه کل مهریه رو مطالبه کنه. این نکته تو پرونده های مهریه خیلی تعیین کننده اس.

طلاق در دوران عقد

همون طور که بالاتر گفتیم، اگه طلاق در دوران عقد و قبل از رابطه زناشویی اتفاق بیفته، زن مستحق نصف مهریه است. اما اگه رابطه انجام شده باشه، حتی تو دوران عقد، زن می تونه کل مهریه رو بگیره. این موضوع رو حتماً در نظر داشته باشید.

بازگشت به زندگی مشترک و بخشش مهریه

گاهی اوقات بعد از اینکه زن مهریه رو به اجرا می گذاره، زوجین تصمیم می گیرن دوباره به زندگی مشترک برگردن. تو این شرایط، ممکنه زن قسمتی یا کل مهریه اش رو ببخشه. اما یادتون باشه، این بخشش باید رسمی و با رضایت کامل باشه. اگر این بخشش به صورت عادی یا شفاهی انجام بشه، ممکنه بعداً دردسر بشه و زن بتونه دوباره مهریه رو مطالبه کنه. پس اگه قرار به بخشش مهریه شد، حتماً از طریق قانونی و با سند رسمی این کار رو انجام بدید.

مدارک مورد نیاز برای به اجرا گذاشتن مهریه

مثل هر کار قانونی دیگه ای، برای اجرا گذاشتن مهریه هم باید یه سری مدارک رو آماده کنید. هرچی مدارکتون کامل تر باشه، کارتون سریع تر و راحت تر پیش میره. پس حسابی حواستون باشه که چیزی رو جا نندازید.

مدارک اصلی که باید حتماً داشته باشید:

• اصل شناسنامه و کارت ملی زوجه: این ها هویت شما رو تأیید می کنن و بدون اون ها هیچ کاری نمی تونید انجام بدید.
• اصل سند ازدواج یا رونوشت معتبر اون: این سند، مهم ترین مدرک شماست. تمام جزئیات مهریه و تاریخ عقد توش نوشته شده. اگه اصلش در دسترستون نیست، می تونید از دفترخونه ای که عقد رو ثبت کرده، رونوشت معتبر بگیرید.
• کارت ملی زوج (در صورت امکان): اگه کارت ملی همسرتون رو هم داشته باشید، روند کار یه مقدار راحت تر میشه، البته اگه نباشه هم جای نگرانی نیست.

مدارک مکمل و خیلی مهم (هرچی بیشتر داشته باشید، بهتره):

این مدارک به شما کمک می کنن تا بتونید اموال و دارایی های همسرتون رو برای توقیف شناسایی کنید و به دنبال اون، مهریه تون رو از طریق اون ها وصول کنید. پس هرچی اطلاعات دقیق تری داشته باشید، شانس موفقیت تون بالاتر میره:

• اطلاعات ثبت نام در سامانه ثنا: این سامانه برای ابلاغ های قضایی ضروریه. اگه ثبت نام نکردید، حتماً قبل از اقدام برای مهریه این کار رو انجام بدید. تمام نامه ها و ابلاغیه ها از طریق این سامانه به دست شما میرسه.
• هرگونه اطلاعات از اموال و دارایی های زوج: این قسمت خیلی مهمه! هرچی اطلاعات بیشتری از دارایی های همسرتون داشته باشید، می تونید سریع تر و راحت تر مهریه رو وصول کنید. این اطلاعات می تونه شامل موارد زیر باشه:
  • تصویر سپرده بانکی (اگه می دونید تو کدوم بانک حساب داره).
  • پلاک ثبتی املاک (اگه خونه یا زمینی به نامش هست).
  • مشخصات خودرو (شماره پلاک، مدل خودرو).
  • اطلاعات سهم الارث (اگه ارثی بهش رسیده).
  • سهام بورس (اگه سهام دار شرکتی هست).
  • فیش حقوقی یا حکم کارگزینی (اگه شاغله).
  • جواز کسب یا پروانه فعالیت (اگه شغل آزاد داره).
  • هر سند یا مدرکی که نشان دهنده دارایی و اموال مرد باشه.

یه نکته طلایی: جمع آوری این اطلاعات رو به هیچ عنوان به تعویق نندازید. گاهی اوقات، مردها وقتی می فهمن که زن داره مهریه رو به اجرا می گذاره، ممکنه سریعاً اموالشون رو به نام بقیه بزنن تا از پرداخت مهریه فرار کنن. پس هرچی زودتر این اطلاعات رو جمع آوری کنید، شانس شما برای توقیف اموال بیشتر میشه.

یادتون باشه، در پرونده های مهریه، زمان حرف اول رو می زنه. هرچه سریع تر برای جمع آوری مدارک و اقدام قانونی حرکت کنید، احتمال موفقیت شما بیشتر میشه و جلوی اقداماتی مثل انتقال صوری اموال توسط زوج رو می گیرید.

روش های به اجرا گذاشتن مهریه (مقایسه و مراحل گام به گام)

حالا که مدارک رو آماده کردید و شرایط رو هم می دونید، وقتشه بریم سراغ اصل مطلب: چطور مهریه رو به اجرا بگذاریم؟ همون طور که گفتیم دو راه اصلی وجود داره: اداره ثبت و دادگاه. اما قبلش، یه خبر مهم داریم که مسیر رو راحت تر کرده.

معرفی بخشنامه جدید قوه قضاییه (مهر 1403)

یه خبر خوب برای خانم ها اینکه با بخشنامه جدید قوه قضاییه که تو مهر ماه 1403 صادر شده، دیگه لازم نیست حتماً اول برید سراغ اداره ثبت. قبلاً اگه مهریه بالای 110 سکه بود، اول باید می رفتید اداره ثبت و اگه اونجا به نتیجه نمی رسیدید، بعد می تونستید برید دادگاه. اما الان، شما آزادی انتخاب دارید! می تونید از همون اول تصمیم بگیرید که می خواهید از طریق اداره ثبت اقدام کنید یا مستقیماً برید سراغ دادگاه خانواده. این بخشنامه دست شما رو برای انتخاب بهترین روش، بازتر کرده و واقعاً خبر مهمیه.

روش اول: از طریق اداره ثبت اسناد و املاک

این روش معمولاً اگه از اموال همسرتون خبر دارید و اون اموال هم به اسم خودشه، می تونه گزینه سریع تر و کم هزینه تری باشه. این راه مثل یه میان بر می مونه برای رسیدن به حقتون.

مراحل گام به گام (به روز شده):

1. مراجعه به دفترخانه ثبت کننده عقد و درخواست صدور اجرائیه: اولین قدم اینه که برید به همون دفترخونه ای که عقدتون رو اونجا ثبت کردید. اونجا مدارکتون (شناسنامه، کارت ملی و سند ازدواج) رو ارائه می دید و درخواست صدور اجرائیه مهریه رو می کنید. این اجرائیه مثل یه دستور رسمی می مونه که اداره ثبت رو موظف می کنه مهریه شما رو پیگیری کنه.
2. ارائه مدارک و تکمیل فرم های مربوطه: تو دفترخونه یه سری فرم بهتون میدن که باید با دقت پرشون کنید و همراه با مدارک لازم تحویل بدید.
3. ارجاع پرونده به اداره اجرای ثبت: بعد از اینکه دفترخونه اجرائیه رو صادر کرد، اون رو برای اداره اجرای ثبت محل، می فرسته. نگران نباشید، خودشون این کارو انجام میدن. شما بعد از چند روز می تونید با شماره پرونده ای که دفترخونه بهتون میده، کار رو از اداره ثبت پیگیری کنید.
4. درخواست استعلام اموال زوج: اینجا همون جاییه که اطلاعات شما از اموال همسرتون به کار میاد. می تونید از اداره ثبت بخواهید که از مراجع مختلف (بانک ها، اداره ثبت اسناد برای املاک، راهنمایی و رانندگی برای خودرو، سازمان بورس و اوراق بهادار برای سهام و…) استعلام بگیره که آیا همسرتون اموالی به نام خودش داره یا نه.
5. درخواست توقیف اموال و ممنوع الخروجی (فوریت عمل): اگه از اموال همسرتون خبر دارید، سریعاً و همزمان با درخواست استعلام، درخواست توقیف اون اموال رو هم بدید. همچنین می تونید درخواست ممنوع الخروجی همسرتون رو هم مطرح کنید تا نتونه از کشور خارج بشه. عجله تو این مرحله خیلی مهمه تا مرد فرصت انتقال اموال رو پیدا نکنه.
6. ابلاغ اجرائیه به زوج و مهلت 10 روزه برای پرداخت: بعد از اینکه پرونده تو اداره ثبت تشکیل شد، اجرائیه به همسرتون ابلاغ میشه و اون 10 روز فرصت داره تا مهریه رو پرداخت کنه یا توافقی با شما بکنه.
7. مراحل کارشناسی، مزایده و وصول مهریه از اموال توقیف شده: اگه بعد از 10 روز مهریه پرداخت نشد و شما هم اموالی رو توقیف کرده بودید، اداره ثبت مراحل کارشناسی اموال، مزایده و در نهایت پرداخت مهریه رو از محل فروش اون اموال، پیگیری می کنه.

مزایای روش ثبت:

• سرعت بالاتر در توقیف اموال: مخصوصاً اگه از دارایی های همسرتون خبر داشته باشید، اداره ثبت خیلی سریع تر می تونه اموال رو توقیف کنه و جلوی نقل و انتقال اون ها رو بگیره.
• هزینه اولیه دادرسی کمتر: برخلاف دادگاه که یه درصدی از مهریه رو به عنوان هزینه دادرسی می گیره، هزینه اولیه تو اداره ثبت خیلی کمتره. نیم عشر دولتی (یک بیستم مهریه) رو هم معمولاً بعد از وصول مهریه از همون مبلغ کم می کنن.
• سرعت بیشتر در ممنوع الخروجی: درخواست ممنوع الخروجی از طریق اداره ثبت معمولاً سریع تر انجام میشه.

معایب روش ثبت:

• احتمال انتقال اموال توسط زوج قبل از توقیف: اگه سریع اقدام نکنید، ممکنه همسرتون فرصت پیدا کنه اموالش رو به نام بقیه بزنه و شما دستتون به جایی بند نباشه.
• نیاز به وجود اموال مشخص و ثبت شده به نام زوج: اگه همسرتون هیچ مالی به نام خودش نداشته باشه یا شما نتونید اموالش رو شناسایی کنید، اداره ثبت عملاً کار خاصی نمی تونه براتون بکنه.

روش دوم: از طریق دادگاه خانواده

این روش شاید یه خورده طولانی تر باشه و هزینه اش هم بیشتر، اما اگه از اموال همسرتون خبر ندارید یا مطمئن نیستید که چیزی به نامش هست یا نه، یا اگه مهریه تون عندالاستطاعه است، این راه مطمئن تره.

مراحل گام به گام:

1. مراجعه به دفاتر خدمات الکترونیک قضایی و ثبت دادخواست مطالبه مهریه: اولین کاری که باید بکنید اینه که برید به یکی از دفاتر خدمات الکترونیک قضایی. اونجا دادخواست مطالبه مهریه رو ثبت می کنید. تو دادخواست باید مشخصات خودتون، همسرتون و میزان مهریه رو دقیق بنویسید.
2. درخواست همزمان تأمین خواسته برای جلوگیری از نقل و انتقال اموال: این قسمت فوق العاده مهمه و حتماً باید انجامش بدید. وقتی دادخواست مهریه رو می دید، همزمان باید درخواست تأمین خواسته رو هم مطرح کنید. این درخواست باعث میشه قبل از اینکه دادگاه به اصل پرونده رسیدگی کنه، اموال همسرتون توقیف بشه و اون نتونه اموالش رو انتقال بده. تأمین خواسته مثل یه زنگ خطر عمل می کنه و اموال مرد رو فریز می کنه.
3. ارجاع دادخواست به شعبه دادگاه خانواده و تشکیل جلسه رسیدگی: بعد از ثبت دادخواست، پرونده شما به یکی از شعبه های دادگاه خانواده ارجاع میشه و وقت رسیدگی تعیین می شه. شما و همسرتون باید تو این جلسات حضور پیدا کنید و حرفاتون رو بزنید.
4. صدور حکم دادگاه مبنی بر پرداخت مهریه: اگه همه چیز درست پیش بره و دادگاه حق رو به شما بده، حکمی مبنی بر پرداخت مهریه صادر می کنه.
5. اجرای حکم از طریق واحد اجرای احکام (احتمال صدور حکم تقسیط در صورت اعسار زوج): بعد از صدور حکم قطعی، پرونده به واحد اجرای احکام فرستاده میشه. اگه همسرتون پول رو پرداخت نکنه یا توانایی پرداخت یکجا رو نداشته باشه و بتونه اعسارش رو ثابت کنه (یعنی ثابت کنه ورشکسته است یا توانایی پرداخت نداره)، دادگاه ممکنه حکم به تقسیط مهریه بده. یعنی مرد مهریه رو به صورت قسطی پرداخت کنه، که این می تونه زمان بر باشه.

مزایای روش دادگاه:

• امکان مطالبه مهریه حتی در صورت عدم اطلاع دقیق از اموال زوج: اگه از دارایی های همسرتون خبر ندارید، نگران نباشید. دادگاه خودش از مراجع مختلف استعلام می گیره و اموال مرد رو شناسایی می کنه.
• قابلیت درخواست جلب (حبس) زوج در صورت عدم پرداخت و عدم اثبات اعسار: اگه مرد توانایی پرداخت مهریه رو داشته باشه اما پرداخت نکنه و اعسارش هم ثابت نشه، می تونید درخواست جلبش رو بدید. البته یادتون باشه که حکم جلب معمولاً تا سقف 110 سکه صادر میشه.
• امکان پیگیری مهریه در عقد موقت (صیغه نامه): همون طور که قبلاً گفتیم، اگه عقدتون موقت بوده، فقط از طریق دادگاه می تونید مهریه تون رو مطالبه کنید.

معایب روش دادگاه:

• هزینه دادرسی اولیه بالا: هزینه دادرسی تو دادگاه، 3.5% ارزش مهریه است که مبلغ قابل توجهی میشه. البته اگه توانایی پرداختش رو نداشته باشید، می تونید درخواست اعسار از هزینه دادرسی رو بدید.
• روند طولانی تر رسیدگی نسبت به ثبت: پرونده های دادگاه معمولاً زمان برترند و ممکنه چندین ماه یا حتی بیشتر طول بکشه تا به نتیجه برسه.
• احتمال پذیرش دادخواست اعسار زوج و تقسیط مهریه: اگه همسرتون بتونه ثابت کنه که توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداره، دادگاه مهریه رو تقسیط می کنه و اون رو به صورت ماهانه یا دوره ای پرداخت می کنه که خب این هم خودش یه روند طولانی رو در پیش داره.

عواقب، هزینه ها و نکات حقوقی تکمیلی

اجرا گذاشتن مهریه، هم برای زنی که مطالبه می کنه و هم برای مردی که باید پرداخت کنه، عواقب و هزینه هایی داره که دونستن اون ها خیلی مهمه. بیایید نگاهی به این بخش بیندازیم تا چشم انداز کامل تری داشته باشید.

عواقب به اجرا گذاشتن مهریه برای زوج (مرد)

مردها باید بدونن که اگه مهریه به اجرا گذاشته بشه و اون ها همکاری نکنن، چه چیزهایی در انتظارشونه:

1. صدور حکم جلب: اگه مرد توانایی پرداخت مهریه رو داشته باشه اما پرداخت نکنه یا اعسارش ثابت نشه، زن می تونه درخواست حکم جلب بده. البته این حکم معمولاً تا سقف ۱۱۰ سکه بهار آزادی صادر میشه و بعد از اون دیگه جلب معنی نداره و بقیه مهریه فقط از اموال مرد قابل وصوله.
2. توقیف اموال و دارایی ها: تمام اموال منقول و غیرمنقول مرد (مثل حساب های بانکی، ماشین، خانه، زمین، سهام و…) می تونه به دستور دادگاه یا اداره ثبت توقیف بشه تا مهریه از محل اون ها پرداخت بشه.
3. ممنوع الخروجی از کشور: زن می تونه درخواست ممنوع الخروجی مرد رو بده تا نتونه از کشور خارج بشه. این اهرم فشار قوی، معمولاً مرد رو برای پرداخت یا توافق مجاب می کنه.
4. محرومیت از برخی خدمات بانکی و دولتی: در برخی موارد، ممکنه حساب های بانکی مرد مسدود بشه یا از دریافت برخی خدمات دولتی محروم بشه.

مستثنیات دین

اما یه نکته خیلی مهم برای مردها اینه که همه اموالشون قابل توقیف نیست! قانون یه سری اموال رو به عنوان مستثنیات دین شناخته که حتی اگه مرد بدهکار باشه، نمی شه اون ها رو برای پرداخت بدهی توقیف کرد. این اموال برای حفظ حداقل زندگی و کرامت انسانی مرد لازم و ضروری هستند، مثل:

• منزل مسکونی تنها: اگه مرد فقط یک خونه داشته باشه و اون هم محل زندگی خودش و خانواده اش باشه، قابل توقیف نیست. البته اگه خونه خیلی بزرگ و گران قیمت باشه و بشه با یه خونه کوچیک تر جایگزینش کرد، ممکنه قاضی اجازه توقیف و فروش رو بده.
• ابزار کار: وسایل و ابزاری که مرد برای کار و کسب درآمدش بهشون نیاز داره (مثل تاکسی برای راننده، وسایل کشاورزی برای کشاورز و…) قابل توقیف نیستند.
• خودروی ضروری: اگه مرد برای رفت و آمد به سر کار یا حمل و نقل ضروری خانواده، فقط یک خودرو داشته باشه، معمولاً قابل توقیف نیست.
• پول پیش اجاره: مبلغی که مرد بابت اجاره مسکن به موجر داده، در صورتی که برای اجاره مسکن ضروری باشه، قابل توقیف نیست.
• اثاث منزل: لوازم ضروری زندگی در حد متعارف، جزو مستثنیات دین هستند.

دادخواست اعسار از پرداخت مهریه

اگه مرد واقعاً توانایی پرداخت یکجای مهریه رو نداشته باشه، می تونه درخواست اعسار (یعنی ناتوانی مالی) رو به دادگاه بده. تو این شرایط:

• تعریف و شرایط اعسار: اعسار یعنی مرد ثابت کنه که هیچ مالی برای پرداخت مهریه نداره یا درآمدش کفاف پرداخت یکجای اون رو نمیده.
• مدارک و نحوه اثبات اعسار توسط زوج: مرد باید با ارائه مدارک مثل لیست اموال، فیش حقوقی، گواهی از محل کار، و معرفی حداقل دو شاهد، ناتوانی مالی خودش رو به دادگاه ثابت کنه.
• تأثیر پذیرش اعسار بر مبلغ پیش پرداخت و اقساط مهریه: اگه دادگاه اعسار رو بپذیره، معمولاً مبلغی رو به عنوان پیش پرداخت (مثلاً چند سکه) تعیین می کنه و باقی مهریه رو به صورت اقساط ماهانه یا فصلی تعیین می کنه.

انتقال اموال توسط زوج به قصد فرار از دین

یکی از اتفاقات تلخی که ممکنه بیفته، اینه که مرد برای اینکه مهریه رو نده، اموالش رو به اسم بقیه (مثل مادر، خواهر، دوست) بزنه. این کار از نظر قانونی جرمه و بهش میگن فرار از دین.

• مجازات این جرم برای زوج و انتقال گیرنده: اگه ثابت بشه که مرد با قصد فرار از دین، اموالش رو انتقال داده، هم خودش و هم کسی که اون مال رو به نامش زده، ممکنه مجازات بشن. مجازات شامل حبس یا جزای نقدی میشه.
• نحوه ابطال معاملات صوری (اثبات قصد فرار از دین): زن می تونه تو دادگاه درخواست بده که این معاملات صوری باطل بشن. البته اثبات قصد فرار از دین کار ساده ای نیست و نیاز به دلیل و مدرک محکمه پسند داره. اینجا نقش وکیل خیلی پررنگ میشه.

هزینه ها و مدت زمان به اجرا گذاشتن مهریه (جزئیات و تخمین)

هزینه ها و مدت زمان، دو فاکتور مهم هستند که می تونن روی تصمیم شما تأثیر بگذارند:

• هزینه های روش ثبت:
  • دفترخانه: حدود پانصد هزار تا دو میلیون تومان برای صدور اجرائیه.
  • نیم عشر دولتی: معادل یک بیستم مهریه که بعد از وصول مهریه از همون مبلغ کم میشه.
• هزینه های روش دادگاه:
  • هزینه دادرسی: 3.5% ارزش کل مهریه. (مثلاً برای 100 سکه، مبلغ قابل توجهی میشه)
  • حق الوکاله وکیل: اگه وکیل بگیرید، هزینه ای هم برای اون باید بپردازید که طبق تعرفه یا توافق با وکیل تعیین میشه.
  • هزینه کارشناسی: اگه نیاز به کارشناسی اموال باشه.
• تخمین مدت زمان واقعی در هر روش:
  • روش ثبت: اگه اموال مشخص باشه و مرد هم همکاری کنه، ممکنه حدود 5 ماه تا 1 سال طول بکشه. اما اگه اموال نامشخص باشه یا مرد مخالفت کنه، ممکنه طولانی تر بشه.
  • روش دادگاه: معمولاً از 6 ماه تا 2 سال یا حتی بیشتر، بسته به پیچیدگی پرونده، حجم کار دادگاه ها و اینکه مرد اعسار بده یا نه، زمان می بره.
• راه های کاهش هزینه ها: اگه توانایی پرداخت هزینه دادرسی رو ندارید، می تونید از دادگاه درخواست اعسار از هزینه دادرسی رو بکنید. تو این حالت، موقتاً از پرداخت هزینه معاف می شید و اگه پرونده رو ببرید، هزینه از مرد گرفته میشه.

نقش و اهمیت وکیل متخصص مهریه

دیدید که به اجرا گذاشتن مهریه، هرچقدر هم که ساده به نظر برسه، پر از پیچ و خم های قانونی و ظریفه. همین پیچیدگی هاست که باعث میشه خیلی ها تو این مسیر اذیت بشن یا حتی نتونن به حقشون برسن. اینجا دقیقاً جاییه که نقش یه وکیل متخصص مهریه پررنگ میشه.

چرا بهره گیری از وکیل در پرونده های مهریه ضروری است؟

اگه بخوایم خودمونی بگیم، وکیل تو این پرونده ها مثل یه راهنما می مونه تو یه کویر که پر از چاله چوله اس! دلیلش اینه:

• سرعت: یه وکیل باتجربه، با تمام مراحل اداری و قانونی آشناست و می دونه چطور پرونده رو سریع تر پیش ببره. اون می تونه جلوی اشتباهات رایجی که باعث طولانی شدن پرونده میشه رو بگیره.
• دقت: پر کردن فرم ها، نوشتن دادخواست، جمع آوری مدارک و ارائه اون ها به شیوه صحیح، همه نیاز به دقت داره. یه اشتباه کوچیک می تونه پرونده رو به کلی از مسیرش خارج کنه. وکیل کار رو با دقت بالا انجام میده.
• کاهش استرس: دعواهای خانوادگی و پرونده های حقوقی، به خودی خود استرس زا هستند. وقتی یه وکیل متخصص دارید، بار روانی پرونده از دوش شما برداشته میشه و می تونید با خیال راحت تری به زندگی خودتون ادامه بدید.
• اطلاع از قوانین به روز: قوانین دائماً در حال تغییرند. بخشنامه های جدید، رأی های وحدت رویه، و اصلاحات قانونی ممکنه در هر لحظه صادر بشن. یه وکیل متخصص همیشه از این تغییرات باخبره و می تونه بهترین راهکار رو به شما ارائه بده. مثل همین بخشنامه جدید قوه قضاییه که بالاتر بهش اشاره کردیم.
• نمایندگی شما در جلسات: تو خیلی از مراحل، دیگه نیازی نیست خودتون حضوری تو دادگاه یا اداره ثبت حاضر بشید. وکیل می تونه به جای شما حاضر بشه و پیگیری های لازم رو انجام بده.
• ارائه مشاوره تخصصی: هر پرونده ای شرایط خاص خودش رو داره. وکیل می تونه با بررسی دقیق شرایط شما، بهترین روش (ثبت یا دادگاه) رو بهتون پیشنهاد بده و تمام جوانب رو براتون روشن کنه.

وظایف وکیل در پرونده مطالبه مهریه

یه وکیل متخصص، وظایف مختلفی تو پرونده شما داره، از جمله:

• تهیه و تنظیم دادخواست یا درخواست اجرائیه با دقیق ترین شکل.
• پیگیری مراحل اداری پرونده در دفاتر خدمات قضایی یا دفترخانه و اداره ثبت.
• حضور در جلسات دادگاه و دفاع از حقوق شما.
• ارائه مشاوره حقوقی در تمام طول پرونده.
• درخواست تأمین خواسته و توقیف اموال.
• پیگیری اجرای حکم و وصول مهریه.

نکات مهم در انتخاب وکیل متخصص

برای انتخاب یه وکیل خوب، به این نکات دقت کنید:

• حتماً به تخصص و تجربه وکیل در پرونده های خانواده و مخصوصاً مهریه توجه کنید.
• به صداقت و شفافیت وکیل در ارائه اطلاعات و تخمین هزینه ها و مدت زمان پرونده دقت کنید.
• یه وکیل خوب، ارتباط مؤثری با شما برقرار می کنه و شما رو از جزئیات پرونده باخبر نگه می داره.

نتیجه گیری

همون طور که دیدید، روش به اجرا گذاشتن مهریه می تونه مسیر پرچالش و پیچیده ای باشه، اما با آگاهی و انتخاب درست، میشه این مسیر رو به بهترین شکل ممکن طی کرد. مهریه حق شماست و قانون هم پشت شماست، اما برای استفاده صحیح از این حق، باید قواعد بازی رو بلد باشید. از شناخت انواع مهریه و تفاوت های عندالمطالبه و عندالاستطاعه گرفته، تا آگاهی از شرایط، مدارک لازم، روش های مختلف ثبت و دادگاه، و در نهایت عواقب و هزینه های هر مسیر، همگی نکات کلیدی هستند که نباید سرسری ازشون بگذرید.

این مقاله یه نقشه راه کلی بود تا شما رو با کلیات ماجرا آشنا کنه. اما یادتون باشه که هیچ دو پرونده ای کاملاً شبیه هم نیستند و هر وضعیت، شرایط و ظرافت های حقوقی خاص خودش رو داره. ممکنه شرایط مالی همسر، نوع مهریه، یا حتی شهر محل زندگی شما، باعث بشه که بهترین راهکار برای شما متفاوت باشه. به همین دلیل، همیشه تأکید می کنیم که در کنار مطالعه این راهنما، حتماً از مشاوره حقوقی تخصصی یک وکیل مجرب در این زمینه استفاده کنید. یه وکیل خوب می تونه مثل یه قطب نما تو این مسیر، بهترین و سریع ترین راه رو بهتون نشون بده و از هدر رفتن وقت و هزینه شما جلوگیری کنه. امیدواریم با اطلاعات این مقاله، بتونید آگاهانه تر و با اطمینان خاطر بیشتری برای مطالبه حقوقتون قدم بردارید.